پویایی جمعیت علف‏های هرز، بارآوری آب و عملکرد دانه گندم دوروم (triticum durum l.) در سامانه‏های بدون خاک ورزی و خاک ورزی رایج

به منظور ارزیابی اثر سامانه‏های خاک ورزی رایج و بدون خاک ورزی بر پویایی جمعیت علف‏های هرز، بارآوری آب (wp) و عملکرد دانۀ گندم دوروم، تحقیقی بصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در چهار تکرار در منطقۀ زاهدشهر استان فارس در طی دو سال زراعی 89-88 و 91-90 انجام شد. محل انجام تحقیق در سال دوم آزمایش بارش بیشتری را دریافت کرد. نتایج نشان داد اعمال سامانه بدون خاک ورزی منجر به کاهش قابل ملاحظه تراکم علف‏های هرز خردل وحشی، علف قناری و چچم در مقایسه با سامانه خاک ورزی رایج شد در حالی که تراکم علف هرز جودره افزایش یافت. تراکم کلیه علف‏های هرز در سال زراعی 91-90 در سامانه خاک ورزی معمول بیشتر بود که ممکن است با نزول بارش‏های بیشتر در این سال در ارتباط باشد. بر خلاف تراکم علف‏های هرز، تراکم گیاه زراعی در مواردی که بقایای کاه و کلش بر روی سطح خاک باقی گذاشته شده بود (سامانه بدون خاک ورزی)، افزایش یافت. مقدار wp در کرت‏های بدون خاک ورزی بیشتر از مواردی بود که خاک ورزی معمول اجرا شده بود. با این وجود، عملکرد محصول در سامانه خاک ورزی رایج بیشتر از سامانه بدون خاک ورزی بود که احتمالاًً می‏تواند بدلیل نسبت بالای c:n در بقایا و کاه و کلش گندم باشد. در نتیجه در شرایط بدون خاک ورزی منجر به غیر متحرک شدن موقتی عناصر غذایی توسط میکروب‏های خاک می‏شوند. به طور کلی، اگرچه عملکرد گندم در شرایط بدون خاک ورزی کمتر بود، افزایش wp، کاهش تراکم علف‏های هرز و کاهش هزینه خاک‏ورزی در سامانه‏های بدون خاک ورزی می‏تواند اتخاذ این سامانه را توسط کشاورزان محلی توجیه نماید.