بررسی فونستیک و تنوع و تراکم جمعیت هزارپایان (diplopoda) خاکزی طی فصول مختلف سال در جنگل سمسکنده مازندران

مطالعة حاضر به مدت یک سال در جنگل سمسکنده به نمایندگی از جنگل های هیرکانی به منظور بررسی تغییرات تراکم و تنوع زیستی هزارپایان انجام گرفت (1392-1391). برای این منظور نمونه بردای از خاک جنگل هر دو ماه یک بار در فصول مختلف سال انجام گردید و نمونه ها از سه بخش خاک شامل بستر خاک (خاک-برگ)، لایة 3-0 سانتی متر و لایة 6-3 سانتی متر برداشته شدند. در این بررسی در مجموع، 3 راسته، 5 خانواده، 6 جنس و 7 گونه از جنگل سمسکنده جمع آوری و شناسایی گردیدند. در این بررسی، دو گونة leptoiulus sp. nov. و amblyiulus sp. nov. برای اولین بار برای فون دنیا یافت می شود. گونة leptoiulus sp. nov. بیش‌ترین فراوانی و گونة cylindroiulus treptoflagellum (read, 1992) کم‌ترین فراوانی را دارا بودند. بالاترین تراکم جمعیت در لایه ی خاکبرگ در ماه مرداد و هم‌چنین در لایة 3-0 سانتی متری و در مرداد ماه وجود داشت. کم‌ترین تراکم جمعیت در لایة 6-3 سانتی متری و در خرداد ماه مشاهده گردید. بیش‌ترین مقدار تنوع جمعیت هزارپایان در لایة خاک برگ در فصل پاییز و کم‌ترین مقدار تنوع نیز در لایة 6-3 سانتی متر در فصل زمستان مشاهده گردید. به طور کلی تراکم و تنوع جمعیت هزارپایان در لایة خاک برگ بیش‌تر از لایه های عمیق تر خاک بود. با توجه به نتایج این تحقیق و نظر به این‌که هزارپایان اهمیت زیادی در زنجیره های غذایی خاک و حفظ تعادل طبیعی در جنگل ها را دارند توصیه می شود برنامه های حفاظت از تنوع زیستی اکوسیستم های جنگلی به خصوص جنگل های با ارزش هیرکانی مورد توجه و نظر بیش‌تری قرار گیرند.