توزیع تاج پوشش سویا (Glycine max L.)، توق (Xanthium strumarium L. ) و تاج خروس (Amranthus retroflexus) در شرایط مختلف تداخل

به منظور بررسی تاج پوشش سویا و علف‌های‌هرز توق و تاج خروس در شرایط رقابتی (در شرایط رقابت کامل و یا کاربرد علف‌کش ایمازتاپیر) این آزمایش در سال 1386 و 1387در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. دز علف‌کش در2 سطح (صفر و 35 گرم ماده موثره در هکتار) و تداخل علف‌هرز توق (در تراکم‌های صفر، 2، 4 و 8 بوته در متر ردیف) و تاج خروس (در تراکم‌های صفر، 4، 8 و12 بوته در متر ردیف) ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که ساختار تاج پوشش سویا در شرایط رقابت با علف‌های‌هرز با تک کشتی این گیاه متفاوت است. در تک کشتی سویا، برگ‌ها در لایه‌های مختلف تاج پوشش (به‌جز لایه صفر تا 30 سانتی‌متر) پراکنش یکنواختی داشت. با افزایش تراکم علف‌های‌هرز، در شرایط عدم کاربرد علف‌کش، بخش عمده‌ای از سطح برگ سویا در لایه‌های فوقانی قرار گرفت و حتی در رقابت با تاج خروس، برگ‌های لایه‌های تحتانی (صفر تا 60 سانتی‌متر) حذف شد. بوته‌های سویا در تیمار کاربرد علف‌کش، در رقابت با توق یا تاج خروس توزیع سطح برگ مشابه با حالت تک کشتی نشان دادند. توق در تراکم‌های 2 و 4 بوته در متر ردیف، سطح برگ خود را در تمام لایه‌ها حفظ کرد که نشانگر تحمل آن به سایه است. در مقابل، تاج خروس در لایه‌های پایین دارای سطح برگ کم و یا فاقد سطح برگ بود. بررسی تغییرات عملکرد دانه در تراکم‌های مختلف توق یا تاج خروس نیز نشان داد که این صفت بیش‌تر تحت تاثیر رقابت با توق قرار گرفت که حاکی از قدرت رقابتی بالای این گیاه نسبت به تاج خروس است؛ لذا در مدیریت علف‌های‌هرز کنترل آن باید در اولویت قرار گیرد. هم‌چنین در صورت کاربرد دز کاهش یافته علفکش ایمازاتاپیر علف‌های‌هرز مذکور قادر به رقابت موثر با سویا نبودند. بنابراین کاربرد مقدار کاهش یافته این علفکش در شرایط مشابه توصیه می‌شود.