شناسایی و بررسی خصوصیات ‎مولکولی‎ دو جدایه از ویروس موزائیک‎ پیچ تلگرافی (vinca mosaic virus) بر مبنای ژن‎های p1 و cp

ویروس موزائیک‎ پیچ تلگرافی (vinca mosaic virus, vmv) یک گونه جدید از پوتی‎ویروس‎هاست که به تازگی گزارش شده‎است، این ویروس روی گیاه پیچ تلگرافی نشانه‎های موزائیک‎ شدید تا خفیف، تاولی، پیسک، زردی، چین‎دار شدن و پیچیدگی برگ ایجاد می‎کند. به‌منظور تعیین خصوصیات مولکولی و تبارزایی دو جدایه از ویروس موزائیک‎ پیچ تلگرافی (vmv-ir-1, vmv-ir-2) بر مبنای ژن‎های cp و p1، ابتدا توالی ژن‎های p1 و cp جدایه‎های موردنظر که با روش توالی‎یابی نسل جدیدnext generation sequencing, ngs) ) به‎دست آمده‎بودند با توالی سایر پوتی‎ویروس‎های موجود در بانک ژن مقایسه شدند، درصد تشابه میان ژن cp دو جدایه ایرانی vmv در سطح نوکلئوتیدی (nt) 93.11 درصد و در سطح آمینواسیدی (aa) 97.00 درصد بود. برای ژن p1 نتایج نشان‎دهنده درصد تشابه 68.35 در سطح نوکلئوتیدی و 66.78 درصد در سطح آمینواسیدی بود. بیشترین درصد تشابه ژن cp جدایه‎های ویروس vmv با سایر پوتی‎ویروس‎های موجود در بانک ژن در سطح نوکلئوتیدی با asparagus virus 1  (asv1)به میزان 75.00 درصد با vmv-ir-1 و 73.82 درصد با vmv-ir-2 بود و در سطح آمینواسیدیvmv-ir-1  و vmv-ir-2 بیشترین درصد تشابه را با vanilla distortion mosaic virus  (vdmv) به میزان 70.39 درصد نشان دادند. بیشترین درصد تشابه ژن p1 جدایه‎های vmvدر سطح نوکلئوتیدی با (catmv) catharanthus mosaic virus به میزان 52.29 درصد با vmv-ir-1 و 51.31 درصد با vmv-ir-2 بود و در سطح آمینواسیدی vmv-ir-1 و vmv-ir-2 بیشترین درصد تشابه را با (ztmv) zucchini tigre mosaic virus به میزان 28.70 درصد نشان دادند. همچنین موتیف‎های حفاظت‎شده در توالی ژن‎های cp و p1 مشخص شدند. دندروگرام حاصل از مطالعات تبارزایی بر مبنای توالی‎های نوکلئوتیدی و آمینواسیدی ژن‎های مورد بررسی دو جدایه ایرانی vmv به همراه گونه‎های دیگر جنس پوتی‎ویروس موجود در بانک ژن، این ویروس‎ها را به‌ترتیب در دو و سه گروه مجزا از هم، طبقه‎بندی کرد. تعیین روابط تکاملی براساس ژن‎ cp در سطح آمینواسیدی نشان داد که نزدیک‎ترین ویروس به جدایه‎های vmv، ویروس yam mosaic virus (ymv) بود. درخت تبارزایی رسم‎شده بر اساس ژن cp در سطح نوکلئوتیدی، جدایه‎های vmv را با ویروس‌های sweet potato virus 2 (spv2) ، (scmv) sugarcane mosaic virus، onion yellow dwarf virus oydv)) و johnsongrass mosaic virus (jgmv) در یک گروه قرار داد. بر اساس توالی ژن p1 جدایه‎های vmv در سطح نوکلئوتیدی نزدیکترین ارتباط را با ویروس‎jgmv دارند و در سطح آمینواسیدی با ویروس‎های ymv و celery mosaic virus ( (cemv در یک گروه قرار می‎گیرند. تجزیه و تحلیل تبارزایی براساس ژن‎هایcp و p1، جدایه‎های vmv را در میان اعضای جنس پوتی‎ویروس گروه‎بندی کرد. بنابراین تجزیه و تحلیل بر مبنای این دو ژن قابلیت تفکیک اعضای جنس پوتی‎ویروس را دارد. همینطور خصوصیات ژنومی ژن‎های cp و p1 جدایه‎های vmv مشابه ویژگی‎های این دو ژن در سایر اعضای جنس پوتی‎ویروس است.

identification, molecular and phylogenetic characterization of two isolates of vinca mosaic virus based on p1 and cp genes

introduction vinca minor or lesser periwinkle is a perennial, herbaceous and creeping plant belonging to the genus vinca and the family apocynaceae. in addition to being an ornamental and cover plant, v. minor is a valuable herbal plant in traditional medicine, and it also acts as a natural source for the industrial manufacture of brain blood flow stimulants. periwinkle contains more than 150  alkaloids, which have been isolated from the aerial parts and roots of the plant, so far (proksa et al.,1988), consisting of vincaminorine, vincaminoreine, minovine, minovincine, vincamine, which has antihypoxic and neuroprotective properties as well as modulatory effects on brain circulation and neuronal homeostasis (farahanikia et al., 2011). vinca mosaic virus (vmv), belonging to the genus potyvirus and the family potyviridae, causes severe to mild mosaic symptoms, yellowing, blistering and leaf curl in the leaves of the periwinkle plant. in this study, the molecular and phylogenetic characteristics of two isolates of vmv were investigated via analysis of p1 and cp genes.materials and methods virus-like symptoms, such as mosaic and mottling, yellowing, blistering and leaf curling were found on the leaves of v. minor plants in the pardis campus of ferdowsi university of mashhad, razavi khorasan, iran, during a survey in september 2019. total rna was extracted from the leaves with the sv total rna isolation kit to determine the causal agent(s) (promega, usa). deep sequencing was carried out on the samples by macrogen company in south korea. analysis of the results with clc genomics workbench v.12.0.3 software showed that these plants were infected with two isolates of vmv. the cp and p1 gene sequences of vmv isolates were determined. clustal omega software was used to compare multiple sequence alignments among sequences and determine the percentage of identities at the nucleotide and amino acid levels. to determine phylogenetic relationships and evolutionary origin of iranian vmv isolates, phylogenetic tree was drawn based on nucleotide and amino acid sequences of cp and p1 genes using mega 7 software and maximum-likelihood (ml) method with 1000 replications (bootstrap). the sdt software (v.1.2) and muscle sequencing were used to plot the similarity matrix among the isolates at the nucleotide and amino acid levels.results and discussion the identities between the cp gene of two iranian vmv isolates (vmv-ir-1 and vmv-ir-2) at the nucleotide (nt) and amino acid (aa) levels were 93.11% and 97.00% respectively. for the p1 gene, the obtained results showed 68.35% identity at the nt level and 97.00% at the aa level. the highest percent of nt identity of the vmv cp with other potyviruses in the genbank was with asv1 (asparagus virus 1) (75.00% with vmv-ir-1 and 73.82% with vmv-ir-2) vmv-ir-1 and vmv-ir-2 showed the highest aa identity with vdmv (vanilla distortion mosaic virus) (70.39%). the highest nt and aa identity of p1 gene of vmv isolates was with catmv (catharanthus mosaic virus) (52.29% vmv-ir-1 and 51.31% with vmv-ir-2) and ztmv (zucchini tigre mosaic virus) (28.70%), respectively. protected motifs were also identified in the cp and p1 gene sequences.