بررسی کارایی فرمولاسیون‌های مختلف علف‌کش بیس‌پایریباک سدیم در کنترل علف‌های‌هرز برنج راتون در مقایسه با علف‌کش‌های رایج

کنترل علف‌های‌هرز یکی از مهمترین مشکلات در پرورش برنج راتون می‌باشد. از این‌رو در این تحقیق، کارایی فرمولاسیون‌های مختلف علف‌کش بیس‌پایریباک سدیم در کنترل علف‌های‌هرز برنج در پرورش راتون مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش طی سال‌های زراعی 1397 و 1398 در استان‌های گیلان و مازندران اجرا شد. تیمارهای علف‌کشی مورد مطالعه عبارت بودند از؛ دوزهای 25، 38، 50 و 63 گرم در هکتار ماده موثره بیس‌پایریباک سدیم (چیف sc 10%)، دوزهای 31، 47 و 63 گرم در هکتار ماده موثره بیس‌پایریباک سدیم (وجین sc 12.5%)، 40 گرم در هکتار ماده موثره بیس‌پایریباک سدیم (کلین‌وید sc 40%)، 25 گرم در هکتار ماده موثره بیس‌پایریباک سدیم (نومینی sc 10%)، 1398 گرم در هکتار ماده موثره پروپانیل + بن‌سولفورون‌متیل (استمداکس df 46.6%)،1150 گرم در هکتار ماده موثره بنتازون + ام‌ث‌پ‌آ (بازاگران sl 46%)، 45 گرم در هکتار ماده موثره تریافامون + اتوکسی سولفورون (کانسیل wg 30%) و شاهد آلوده به علف‌هرز. نتایج تحقیق نشان داد که مصرف علف‌کش بیس‌پایریباک سدیم تا 63 گرم ماده موثره در هکتار منجر به بروز علائم گیاه‌سوزی قابل مشاهده در برنج راتون نشد. در گیلان علف‌کش وجین (47 و 63 گرم ماده موثره در هکتار)، کلین‌وید و نومینی به‌ترتیب با 26، 20، 23 و 26 گرم در متر مربع دارای کمترین مقدار زیست‌توده سوروف (echinochloa crus galli) بودند که در مقایسه با شاهد آلوده به علف‌هرز (91 گرم در متر مربع) به‌ترتیب 71، 78، 75 و 71 درصد کاهش داشتند. بالاترین کارایی در کنترل علف‌هرز جگن (bolboschoenus planiculmis) نیز در همین چهار تیمار ثبت شد. بیشترین عملکرد شلتوک با 1683 کیلوگرم در هکتار در تیمار علف‌کشی کلین‌وید مشاهده شد که در مقایسه با شاهد آلوده به علف‌هرز (710 کیلوگرم در هکتار)، 37/2 برابر افزایش داشت. در مازندران دو علف‌کش استمداکس و بازاگران به‌ترتیب با 90 و 87 درصد، بیشترین کارایی را در کاهش زیست‌توده علف‌های‌هرز داشتند. این درحالی بود که بیشترین عملکرد شلتوک در تیمارهای علف‌کشی کلین‌وید و نومینی (به‌ترتیب با 2180 و 2210 کیلوگرم در هکتار) به‌دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که علف‌کش بیس‌پایریباک‌ سدیم در عین حال که دارای کارایی مطلوبی در کنترل علف‌های‌هرز بود، اثرات گیاه‌سوزی قابل مشاهده‌ای نیز بر روی گیاه برنج نداشت که این امر منجر به افزایش عملکرد شلتوک در پرورش راتون شد. در بین فرمولاسیون‌های مختلف این علف‌کش، نومینی (25 گرم ماده موثره در هکتار) و کلین‌وید (40 گرم ماده موثره در هکتار) بالاترین کارایی را در کنترل علف‌های‌هرز و درنتیجه افزایش عملکرد شلتوک داشتند. از این‌رو، علف‌کش بیس‌پایریباک‌ سدیم را می‌توان به‌عنوان جایگزینی مناسب برای علف‌کش‌های قدیمی در پرورش برنج راتون مورد استفاده قرار داد.

study the efficiency of different formulations of the bispyribac-sodium herbicide in ratoon rice weeds control in comparison with common herbicides

introductionrice rationing is one of the ways to increase rice production without expanding the cultivation area. currently, the average ratoon rice production per unit area is very low, and one of the most important reasons is the decrease in yield due to the lack of control or improper control of weeds. weed control in ratoon rice is difficult for various reasons such as lack of water and big weed seedlings after harvesting the main crop of rice. in rice ratooning, unlike the main rice cultivation, in which several methods such as puddling, flooding, manual weeding and herbicides are used to manage weeds, the control of weeds is limited to foliar herbicides. currently, there is not much information about ratoon rice weed control, therefore, investigating the efficiency of different herbicides in this field can lead to the introduction of high-efficiency herbicides in controlling weeds and thus improving the yield of ratoon rice per unit area. materials and methods this research was carried out during the 2017 and 2018 crop seasons in the research fields of rice research institute of iran in gilan and mazandaran provinces. the studied herbicide treatments were; doses of 25, 38, 50, and 63 g/ha, a.i of bispyribac sodium sc 10% (chif), doses of 31, 47, and 63 g/ha, a.i of bispyribac sodium sc 12.5% (vejin), 40 g/ha, a.i of bispyribac sodium sc 40% (clean-weed), 25 g/ha, a.i of bispyribac sodium sc 10% (nomini), 1398 g/ha, a.i of propanil + benzosulfuronmethyl df 46.6% (stamdox), 1150 g/ha, a.i of bentazon + mthpa sl 46% (bazagran), 45 g/ha, a.i of triaphamon + ethoxysulfuron wg 30% (council) and weedy control. the rice cultivar used in the main cultivation in both locations was hashemi. the main rice seedlings were transplanted in 20 x 20 cm planting distance. visual assessment of weeds control and weed biomass measurement were done in two stages. the evaluation of phytotoxicity and growth disorders of herbicides on rice plant and the effectiveness of them in weed control was carried out based on the european standard system. results and discussionthe results showed that bispyribac sodium herbicide, up to 63 g/ha, a.i, did not lead to visible phytotoxicity symptoms in ratoon rice. in gilan province, four weeks after herbicide application, the biomass of barnyardgrass (echinochloa crus galli) in the weedy check was 35 g/m2. the range of barnyardgrass biomass varied from 19 g/m2 for stamdax to 32 g/m2 for bazagaran herbicide. six weeks after spraying, vejin herbicide (47 and 63 g/ha, a.i), clean-weed and nomini had the lowest amount of barnyardgrass biomass with 26, 20, 23 and 26 g/m2, respectively. which were 71, 78, 75 and 71 percent reduction compared to the weedy check (91 g/m2). the highest efficiency in the sedge (schoenoplectus maritimus) control was also recorded in the same four treatments. four weeks after herbicide application, weedy check had the highest weed biomass per unit area with 53 g, although it did not have a significant difference with stamdax, clean-weed, nomini and vejin herbicide recommended dose. bazagaran and council had the lowest amount of sedge biomass with 30 and 32 g/m2, respectively. sedge biomass reached 150 g/m2 six weeks after herbicide application in the weedy check. twice the recommended dose of vejin herbicide with 21 g/m2 had the highest efficiency (86%) in sedge control compared to the weedy check. although there was no significant difference in this respect with the nomini, cleanweed and 150% of vejin herbicide recommended dose. the lowest efficiency with 35 and 37% belonged to chif and stamdax herbicide treatments, respectively. the highest paddy yield with 1683 kg/ha was observed in clean-weed herbicide treatment, which was 237% increase compared to the weedy check control (710 kg/ha). in mazandaran province, two herbicides, stamdax and bazagaran, were the most effective in reducing weed biomass with 90% and 87%, respectively. this was while the highest paddy yield was observed in clean-weed and nomini herbicide treatments (2180 and 2210 k kg/ha, respectively). conclusion this study demonstrated that bispyribac-sodium herbicide effectively controlled weeds in rice ratooning without causing any visible signs of phytotoxicity to the rice plants. this positive outcome led to a significant increase in grain yield. among the different formulations of this herbicide, nomini (25 g/ha, a.i) and cleanweed (40 g/ha, a.i) had the highest efficiency in weed control and as a result, increasing the paddy yield. therefore, bispyribac sodium herbicide can be used as a suitable replacement for current herbicides in rice ratooning.