تاثیر مدت‏زمان تداخل بین ‏گونه‏ای و تعیین دوره بحرانی کنترل علف‏های هرز در نعناع فلفلی (mentha piperita l.)

این پژوهش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 12 تیمار شامل وجین علف‏های هرز (تیمارهای عاری از علف‏هرز) و نیز تداخل علف‏های هرز (تیمارهای آلوده به علف‏هرز) طی 16، 32، 48، 64، 80 و 96 روز ابتدای فصل رشد (از زمان کاشت نعناع فلفلی) با سه تکرار اجرا شد. گونه‏های غالب علف‏هرز عبارت از سوروف (echinochloa crus-galli (l.) beauv.)، دم‏روباهی زرد (setaria glauca (l.) beauv.)، اویارسلام یک‏ساله (cyperus difformis l.)، علف خرچنگ (digitaria sanguinalis (l.) scop)، بندواش (paspalum distichum l.)، توق (xanthium strumarium l.)، فرفیون (euphorbia indica lam.)، و تاج‌خروس ریشه قرمز (amaranthus retroflexus l.) بودند. در تیمارهایی که 32 تا 96 روز ابتدای فصل رشد عاری از علف‏هرز بودند و نیز تیمارهایی که فقط 16 و یا 32 روز ابتدای فصل رشد در شرایط آلوده به علف‏هرز قرار گرفتند، بیشترین ارتفاع (71.2 سانتی‏متر) و عملکرد بیولوژیک (1870 کیلگرم در هکتار) نعناع فلفلی مشاهده شد. تعداد نهایی گره در ساقه (22 گره) تحت تاثیر کنترل و یا تداخل علف‌های هرز قرار نگرفت. در تیمارهایی که 32 تا 96 روز وجین دستی علف‏های هرز صورت گرفت و نیز تیمارهایی که 16 تا حداکثر 48 روز آلوده به علف‏هرز بودند، بیشترین تعداد شاخه فرعی (37.1) مشاهده شد. بیشترین وزن خشک نعناع فلفلی هنگام برداشت نهایی (193.62 گرم در متر مربع) در تیمارهایی ثبت شد که 48 تا 96 روز وجین شده بودند و یا فقط 16 تا 32 روز ابتدای فصل رشد در شرایط آلوده به علف‏هرز قرار گرفته بودند. بیشترین مقدار درصد و عملکرد اسانس (3.38 درصد و 68.30 کیلوگرم در هکتار) در تیمارهای 64، 80 و 96 روز عاری از علف‌هرز مشاهده شد. رقابت تمام فصل علف‏های هرز سبب کاهش ارتفاع، تعداد شاخه فرعی در بوته، عملکرد بیولوژیک، درصد اسانس و عملکرد اسانس نعناع فلفلی به‏ترتیب به میزان 13.5، 61.1، 91.3، 86.3 و 98.8 درصد نسبت به تیمار کنترل تمام‌فصل علف‌های هرز شد. این نتایج حاکی از اهمیت کنترل علف‏های هرز در نعناع فلفلی است؛ چنانکه با پذیرش 5 درصد اُفت مجاز عملکرد، کنترل علف‌های هرز از 22 تا 49 روز و با پذیرش 10 درصد اُفت عملکرد، کنترل از 29 تا 42 روز پس از کاشت گیاهچه‏های نعناع فلفلی ضروری بود.

influence of duration of inter-species interference and determination of the critical period for weed control in peppermint (mentha piperita l.)

introductionpeppermint (mentha piperita) is considered as one of the oldest medicinal plants. it is herbaceous and perennial belonging to the lamiaceae family. the production of secondary metabolites in plants is influenced by the environment. weed competition is of the most effective factors affecting crop yield in medicinal plant production systems, and can influence the quantity and quality of the essence constituents. the extent of crop yield loss depends on presence and competition duration of weeds. a period during the crop growing season in which weeds control is essential to prevent yield loss is called the critical period of weeds control. respect to the importance of weed presence duration in yield loss, and the variability for critical period of weeds control depending on crop species and cultivar, and characteristics of weeds communities in different areas, and also because of increased interest in medicinal plants production and extraction, and limitation for herbicide application in medicinal plants, it is essential to understand different aspects of weed- peppermint competition. therefore, the objective of this research was to acquire information about the effects of weed competition duration on peppermint growth and yield, which possibly can lead to integrate various approaches into weed management programs, and improve weed control strategies. materials and methodsthis study was conducted as a randomized complete block design with 12 treatments and three replications at research farm of the university of guilan. treatments were arranged in two series including weed-free and weed-infested treatments which respectively hand-weeded and un-weeded from the beginning of the growing season up to 16, 32, 48, 64, 80, and 96 days after crop planting. peppermint cuttings with 6-8 cm height were hand-planted on 50-cm apart rows with 20 cm spacing between plants (density of 10 plants.m-2) on early may. peppermint plants were hand-harvested 96 days after planting when 50% flowering occurred at the full-season weed-free plot. results and discussiondominant weed species included barnyard-grass (echinochloa crus-galli (l.) beauv.), yellow foxtail (setaria glauca (l.) beauv.), annual nutsedge (cyperus difformis l.), crab-grass (digitaria sanguinalis (l.) scop), knotgrass (paspalum distichum l.), common cocklebur (xanthium strumarium l.), spurge (euphorbia indica lam.) and redroot pigweed (amaranthus retroflexus l.). maximum height of peppermint (71.2 cm) was observed in treatments with at least 32 weed-free and at most 32 weed-infested days from the beginning of the growing season. in the other treatments, final height of peppermint plants reduced by 9.1%. nod number per stem (22 nodes) was not influenced by weed control or interference. the maximum branch number per plant (37.1) was observed in treatments with at least 32 weed-free and at most 48 weed-infested days. the minimum branch number per plant was observed in the full-season weed-infested treatment (14.6) and also in the treatment that hand weeded just 16 days from the beginning of the growing season (17.6). the maximum dry weight of peppermint at harvest (193.62 g.m-2) was observed in treatments with at least 48 weed-free and at most 32 weed-infested days. the minimum dry weight of peppermint was 30.06 g.m-2 and belonged to the treatments including at least 64 weed-infested days, and also to the treatment was weed-infested from 16 days after planting up to the end of the growth seaso.