بررسی تنوع فنوتیپی استرین‌های عامل جرب معمولی سیب‌زمینی (streptomyces sp.) در استان چهارمحال و بختیاری

جرب معمولی یکی از بیماری های مهم در اکثر مزارع سیب زمینی محسوب می شود که توسط چندین گونه باکتری از جنس streptomyces ایجاد می شود. از حدود ٥٠٠ نمونه غده و ریشه با علائم جرب معمولی سیب‌زمینی که طی سال‌های 1388 و 1389 از مناطق مختلف استان چهار محال و بختیاری جمع اوری شده بود 55 جدایه باکتری بدست آمد که با آزمون‌های فنوتیپی اعضای جنس streptomyces تشخیص داده شدند. نتایج آزمون‌های فنوتیپی و آنالیز عددی داده های حاصل از آنها، جدایه‌های مذکور را در شش گروه فنوتیپی متمایز کرد. جدایه های گروه اول به گونه های s. stelliscabies و s. europaeiscabies شبیه بود. جدایه‌های گروه دوم با کمترین تنوع، گونه s. scabies تشخیص داده شدند. جدایه های گروه سوم علیرغم واکنش متفاوت در تعدادی از آزمون‌ها، با گونه s. acidiscabies تشابه داشتند. جدایه های گروه چهارم نیز با وجود مشابهت به گونه‌هایs. turgidiscabies و s. aurofaciens در تعدادی از آزمون ها متفاوت عمل کردند. جدایه های گروه پنجم کاملاً متنوع بوده و به هیچکدام از گونه‌های معمول و شناخته شده باکتری عامل جرب شباهت نداشتند. جدایه‌های گروه ششم به گونه s. griseus شباهت داشتند ولی در تعدادی از خصوصیات متفاوت عمل کردند. از 55 جدایه بدست آمده، 46 جدایه بر روی گیاهچه تربچه بیماری زا بودند. آزمون بیماری زایی 26 جدایه انتخابی، ٢٢ جدایه قادر به ایجاد بیماری روی سیب‌زمینی در گلخانه بودند. بررسی نقوش الکتروفورز پروتئین‌های سلولی، از 14 جدایه انتخابی ازگروه های مختلف فنوتیپی، آنها را در پنج گروه تفکیک کرد. جدایه‌های گروه های فنوتیپی اول، دوم و سوم، در بررسی نقوش الکتروفورزی نیز مشابه گروه بندی فنوتیپی عمل نموده و در سه گروه مجزا قرار گرفتند. اما جدایه های سایر گروه های فنوتیپی، در مواردی مشابه و در مواردی هم متفاوت عمل کردند.