شناسایی گونه های غالب تریکودرما در باغات پسته ی استان کرمان

به‌منظور شناسایی گونه‌های تریکودرما، نمونه‌برداری طی سال‌های 1389–1391 از خاک باغ‌های پسته‌، در مناطق مختلف استان کرمان به‌صورت تصادفی از عمق صفر تا 40 سانتی‌متری و ناحیه‌ی ریزوسفر انجام شد. تعداد 194 نمونه‌ خاک به آزمایشگاه منتقل و اسیدیته و شوری خاک (ec و ph) اندازه‌گیری شد و با استفاده از محیط‌ کشت انتخابی tsm، در مجموع تعداد 117 جدایه‌ی تریکودرما جداسازی گردید. محدوده‌ی مقدار ph در خاک‌های مورد آزمایش، 7 تا 8.3 و برای مقدار ec 1.5 تا 12.3 دسی ‌زیمنس بر متر اندازه‌‎گیری شد. شناسایی شکل‌ شناسی جدایه‌ها بر ‌اساس ویژگی‌های ماکرومورفولوژیک از قبیل نحوه‌ی رشد و شکل پرگنه، وجود یا عدم وجود جوش‌، تولید رنگدانه و نحوه‌ی اسپورزایی و ویژگی‌های میکرومورفولوژیکی مانند شکل و نحوه‌ی انشعاب کنیدیفور، شکل و اندازه فیالید، کنیدیوم و کلامیدوسپور روی محیط‍‌ کشت‌های pda و cmd با استفاده از کلیدهای معتبر انجام شد. شناسایی بر پایه‌ی مشخصه‌های مولکولی با استفاده از تکثیر و ترادف نوکلئوتیدی ناحیه‌ی its از dna ریبوزومی شامل its1، ژن 5.8s و its2 با استفاده از جفت آغازگرهای its1f its4 انجام و جدایه‌ها با استفاده از پایگاه بانک ژن ncbi و برنامه‌ی trichokey 2.0 شناسایی شدند. بر اساس ویژگی های شکل‌شناسی و مولکولی جدایه‌های شناسایی شده متعلق به چهار گونه‌ی trichoderma harzianum، t.virens، brevicompactum t. و t. longibrachiatum می‌باشند. بیش از 50 درصد جدایه‌های این تحقیق، به گونه‌یt. harzianum تعلق داشتند که به‌عنوان گونه‌ی غالب خاک باغ‌های پسته‌ی استان کرمان معرفی گردید. اگر ‌چه بر اساس آنالیز رگرسیونی، رابطه‌ی معنی‌داری بین فراوانی جمعیت تریکودرما و مقادیر ph و ec در خاک باغ‌های پسته‌ی این منطقه وجود نداشت(r2=0.25, pr=0.74, 0.26 >0.05) . اما با توجه به این‌که تریکودرما در ph اسیدی تنوع و گسترش بیشتری دارد، قلیایی بودن خاک می تواند یکی از دلایل کاهش تعداد و تنوع گونه های تریکودرما در نمونه های خاک مورد آزمایش باشد. بر اساس بررسی‎های انجام شده، این مطالعه اولین گزارش از شناسایی و بررسی تنوع گونه‌ای تریکودرما در میزبان پسته می‌باشد.