تغییرپذیری فصلی و دوره‌ای ساقاب، تاج‌بارش و اتلاف تاجی تودۀ راش شرقی در جنگل آموزشی پژوهشی شصت ‌کلاته

تغییرات فنولوژی برگ، مشخصه‌های بارش و شرایط آب‌وهوا موجب تغییر فصلی در کمیت و کیفیت توزیع اجزای بارش (ساقاب، تاج‌بارش و اتلاف تاجی) در توده‌های پهن‌برگ خزان‌کننده می‌شوند. این پژوهش در تودۀ راش شرقی (fagus orientalis lipsky) واقع در جنگل شصت‌کلاته با اقلیم نیمه‌مرطوب اجرا شد. برای تعیین مقدار اتلاف تاجی، 31 درخت راش به‌طور تصادفی انتخاب شدند. بارش، ساقاب و تاج‌بارش به مدت یک سال، از 22 آبان 1384 تا 22 آبان 1385، اندازه‌گیری شدند. مقدار بارش 1/827 میلی‌متر بود. میانگین سهم اتلاف تاجی بهار 4/52 درصد، تابستان 1/66 درصد، پاییز 2/58 درصد، زمستان 5/53 درصد، دورۀ برگ‌دار 5/56 درصد و دورۀ بی‌برگی 7/56 درصد به‌دست آمدند. نتایج تجزیۀ واریانس نشان می‌دهد که بین سهم اجزای بارش در فصل‌های سال تفاوت وجود دارد، ولی سهم اجزای بارش در دوره‌های برگ‌دار و بی‌برگی مشابه بود‌ (05/0>p). تغییرات فصلی سبب تفاوت در سهم توزیع اجزای باران در فصل‌های سال شده است، به‌طوری‌که بیشینۀ سهم ساقاب و تاج‌بارش در بهار و کمینۀ آنها در تابستان حاصل شد. علاوه ‌بر این، بیشینه و کمینۀ سهم اتلاف تاجی به‌ترتیب در تابستان و بهار به‌دست آمد. کمینۀ مقدار آب واردشده به کف جنگل در تابستان و بیشینۀ آن در بهار و زمستان بود. با توجه به نتایج این پژوهش، اجرای عملیات پرورشی برای افزایش ورودی آب به کف جنگل در فصل تابستان ضروری است.