طرح هندسی جاده و تاثیر آن بر برخی شاخص‌های شیمیایی و بیوشیمیایی خاک توده‌های جنگلی مجاور

جاده‌های جنگلی مهم‌ترین زیرساخت برای دسترسی و انجام فعالیت‌های مدیریتی جنگل به حساب می‌آیند و می‌توانند بر توده‌های حاشیه‌ای تاثیر بسزایی داشته باشند. هدف این پژوهش بررسی میزان برد اثر طرح هندسی جاده‌های جنگلی (پیچ، قوس و جادۀ مستقیم) بر برخی شاخص‌های شیمیایی و بیوشیمیایی خاک در توده‌های مجاور آن بود. با در نظر گرفتن سه طرح مختلف هندسی جاده، از کنارۀ جاده تا عمق 100 متری از آن به‌سمت درون جنگل اقدام به اندازه‌گیری فاکتورهای کربن آلی خاک، ازت و حد فعالیت دو آنزیم دهیدروژناز و اوره‌آز در خاک جنگل در دو عمق 100 و 2010 سانتی‌متری در دو تیپ مختلف جنگلی شد. به‌کمک تجزیه واریانس، مقایسۀ میانگین‌ها و مدل رگرسیون خط شکسته، اطلاعات به‌دست‌آمده تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج تجزیه واریانس نشان‌دهندۀ تاثیر معنی‌دار تیپ جنگلی و طرح هندسی جاده بر متغیرهای اندازه‌گیری‌شده بود. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش عمق خاک، تاثیر جاده بر برخی شاخص‌های اندازه‌گیری‌شده معنی‌دار نبود. نتایج مدل رگرسیون خط شکسته نشان داد که کمترین برد (فاصله) اثر جاده مربوط به حالت مستقیم جاده به میزان 13 متر و بیشترین آن مربوط به داخل پیچ به میزان 42 متر بود. نتایج این تحقیق می‌تواند راهنمایی برای طراحان و ارزیابان جاده‌های جنگلی برای ترسیم بافر اثر جاده در مرحلۀ طراحی شبکۀ جاده‌های جنگلی به حداقل رساندن تاثیر جاده جنگلی بر تودۀ کناری خود باشد.