بررسی تغییرات ضریب شکل درختان راش (Fagus orientalis Lipsky) باتوجه به مراحل رویشی و فیزیوگرافی رویشگاه

با توجه به اینکه شکل ساقه درخت به صورت استوانه کامل نیست، برای برآورد حجم واقعی آن، باید ضریب شکل برای هر گونه محاسبه شود. ضریب شکل پس از قطر برابرسینه و ارتفاع درخت، سومین مشخصه موثر در تعیین حجم درخت است. تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر همزمان مولفه های رویشگاه مانند جهت جغرافیایی، شیب زمین و مراحل رویشی بر ضریب شکل درختان راش در جنگل های طبیعی حوضه شفارود گیلان انجام گرفت. به این منظور، 411 اصله درخت در چهار جهت جغرافیایی (شمال، شمال شرق، شرق و شمال غرب) و در چهار کلاس شیب کمتر از 30، 45-30، 60-45 و بیش از 60 درصد و در چهار مرحله رویشی جوانی، میانسالی، مسن و کهنسالی اندازه گیری شد. برای تجزیه‌وتحلیل تاثیرات مستقل و متقابل داده ها از تحلیل سه‌عامله در قالب طرح تصادفی کامل استفاده شد. برای بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، برای مقایسه میانگین داده ها با واریانس همگن از آزمون دانکن و واریانس ناهمگن از آزمون دانت در سطح اطمینان 5 و 1 درصد استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد که بین تیمارهای بررسی ضریب شکل درختان راش تفاوت معنی دار وجود دارد. مقایسه میانگین‌ها با استفاده از روش دانت نشان داد که بین ضریب شکل طبیعی ساقه (5475/0) و هوهه نادل (5446/0) تفاوت معنی داری وجود ندارد. این بررسی نشان می دهد که با افزایش شیب رویشگاه، ضریب شکل نیز افزایش می‌یابد و در جهت شمالی این عدد به یک نزدیک‌تر است.