بررسی مقدماتی سازگاری چهار پرووننس کاج جنگلی (Pinus sylvestris Linn) (مطالعه موردی: جنگل لاجیم، مازندران)

مقاله حاضر با هدف بررسی سازگاری پرووننس های کاج جنگلی در منطقه ارتفاعی میان بند ساری (منطقه جنگلی لاجیم) تدوین شد. این بررسی طی سال های 1369 تا 1384 و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تیمار کاج جنگلی از مبادی مختلف و در سه تکرار به اجرا در آمد. پرووننس های مختلف کاج جنگلی آزمایش شده، شامل تیمار اول از مبدا اوکراین، تیمار دوم از مبدا ترکیه، تیمار سوم از مبدا اسپانیا و تیمار چهارم از مبدا فرانسه هستند. بذرهای کاج جنگلی از مبداهای ذکرشده جمع آوری و در نهالستان لاجیم سبز شد. در هر قطعه، 100 اصله نهال گلدانی دو ساله به فاصله 2×2 متر کاشته شد. عملیات به زراعی مانند سله شکنی، وجین و حذف علف های هرز، و نیز اندازه گیری های کمی و کیفی هرساله تا پایان مدت اجرای طرح انجام پذیرفت. تجزیه وتحلیل نتایج پانزده ساله طرح مشخص کرد که از نظر زنده مانی، کاج جنگلی مبدا ترکیه با داشتن 68/81 درصد پایه های موجود، بیشترین و کاج جنگلی با مبدا اسپانیا با داشتن 33/60 درصد، کمترین زنده مانی را در منطقه لاجیم دارند. تجزیه وتحلیل اطلاعات کمی پرووننس های مختلف نشان داد که کاج جنگلی با مبدا اوکراین از جهت رویش قطری و ارتفاعی با داشتن میانگین قطر برابرسینه 43/12 سانتی متر و متوسط ارتفاع 72/7 متر، بهترین کمیت رویشی را دارد. همچنین نتایج کیفی نهالکاری ها با توجه به عامل های سلامت، شادابی و تقارن تاج و کیفیت تنه نشان داد که کاج جنگلی مبدا اوکراین با داشتن 78 درصد درختان زنده، در گروه های کیفی خوب و عالی بیشترین رتبه را در بین پرووننس های آزمایش شده کاج جنگلی در منطقه لاجیم دارد و به منظور احیای اراضی مخروبه و برخی پارک های دارای شرایط اکولوژیکی مشابه محل تحقیق و نواحی سرد و مرتفع جنگلی، در صورتی که امکان به کارگیری گونه هایپهن برگ بومی وجود نداشته باشد، در حد محدود می توان آن را توصیه کرد.