تاثیر عوامل فیزیوگرافی و ادافیک بر برخی ویژگی های کمی و کیفی درختان اُرس (مطالعه موردی: منطقه لاین- خراسان)

به منظور بررسی اثر مشخصه های محیطی شیب، جهت دامنه، ارتفاع از سطح دریا و شکل زمین بر وضعیت کمی و کیفی توده‌های جنگلی اُرس در دامنه‌های هزارمسجد واقع در شمال خراسان رضوی، نقشه‌های این مشخصه ها تهیه و پس از تلفیق آنها، واحد‌های همگن مشخص شد. از روش استراتیفیکاسیون (مونه بندی) برای نمونه‌برداری استفاده شد. در هر واحد همگن، سه قطعه نمونه دایره‌ای به مساحت 1000 متر مربع برداشت شد. در هر قطعه نمونه، پس از برداشت نمونه ای از خاک سطحی و اندازه‌گیری خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، نتایج با استفاده از تحلیل چندمتغیره pca تجزیه وتحلیل شد. در هر قطعه نمونه، مشخصه‌های تعداد، رویه زمینی، ضریب قدکشیدگی، متوسط قطر برابرسینه، متوسط قطر تاج، درصد تاج پوشش، مقدار زادآوری، درصد درختان سالم و شاداب و درصد درختان آفت زده تعیین شد. نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر مشخصه‌های تعداد در هکتار، رویه زمینی، ضریب قدکشیدگی، سطح تاج پوشش و زادآوری و درصد درختان با شادابی متوسط پایه های اُرس تاثیر دارد. عامل شیب بر مشخصه های متوسط قطر برابرسینه، رویه زمینی در هکتار، میانگین قطر تاج، میانگین ارتفاع، درصد درختان با شادابی متوسط و نیز درصد درختان آفت زده اُرس تاثیرگذار است. جهت جغرافیایی بر مشخصه‌های میانگین قطر برابرسینه، ارتفاع، ضریب قدکشیدگی، متوسط قطر تاج، درصد درختان شاداب و درصد درختان آفت‌زده موثر است. شکل زمین با مشخصه‌های ارتفاع کل، ضریب قدکشیدگی، متوسط قطر تاج و درصد درختان شاداب ارتباط معنی‌داری دارد. بر اساس نتایج تحلیل pcaمی‌توان گفت فسفر، رس، ph و لای، بیشترین تاثیر؛ و درصد رطوبت اشباع کمترین تاثیر را بر اُرس دارد.