تخمین منحنی میانگین درجه دوم قطر خشک‌دارهای ریز در جنگل‌های راش (fagus orientalis lipsky) خیرودکنار نوشهر

مقدمه: خشک‌دارهای ریز (fwds) کف بوم‌سازگان‌های جنگلی با تاثیر اساسی در چرخۀ کربن اتمسفری و به‌عنوان یکی از مخازن اصلی کربن در ارزیابی اقتصاد سبز در ارتباط با ذخایر کربن سهم مهمی را  به خود اختصاص می‌دهد. از این‌رو، برآورد هرچه دقیق‌تر موجودی کربن fwds بسیار ضروری است. هدف پژوهش حاضر معرفی میانگین درجه دوم قطر (qmd) خشک‌دارهای مذکور به‌منظور افزایش دقت برآورد ذخایر کربن آنهاست.مواد و روش‌ها: در این پژوهش به‌طور تصادفی چهار قطعه نمونۀ 20×20 متر مربعی در سطح یک هکتار توده‌های خالص و آمیختۀ راش (تیپ راش- ممرز) در جنگل خیرودکنار جانمایی شد. در راستای هر ضلع قطعه نمونۀ مربعی به‌عنوان خط ترانسکت (در مجموع 16 خط نمونه)، قطر محور مرکزی چوب‌های منقطع با خط نمونۀ مزبور اندازه‌گیری و ثبت شد. سپس سه طبقۀ قطری مختلف (7.5- 4.5، 4.5- 2.5، 2.5-1 سانتی‌متر) براساس توزیع فراوانی خشک‌دارها به‌صورت مجزا تفکیک شد. با روش تخمین منحنی مبتنی بر برازش مدل توانی توزیع فراوانی قطر خشک‌دارها، سطح زیر منحنی برای هر طبقۀ قطری به‌منظور دستیابی به مقادیر qmd محاسبه شد. برای محاسبۀ سطح زیر منحنی در توده‌های مزبور از شیب مدل لگاریتم خطی حاصل از تبدیل لگاریتمی تابع توانی برازش‌یافته در هر توده استفاده شد. یافته‌ها: با توجه به روند وارونۀ شیب برازش در تودۀ خالص راش (1.57- = b) و تودۀ آمیخته (2.03- = b)، نتایج حاکی از فراوانی بیشتر توزیع fwds در طبقه‌های قطری مذکور در تودۀ خالص راش بوده است. مقادیر qmd برای هر طبقۀ قطری در هر یک از توده‌ها با اختلاف جزئی دارای مقدار عددی بیشتری نسبت به میانگین حسابی و میانۀ توزیع فراوانی قطر بوده است. مقادیر آمارۀ مزبور تودۀ خالص راش در طبقه‌های قطری تعریف‌شده به‌ترتیب 1.63، 3.47 و 5.73 سانتی‌متر و در تودۀ آمیختۀ راش در طبقه‌های اول و دوم قطری به‌ترتیب 1.57 و 3.36 سانتی‌متر محاسبه شد.نتیجه‌گیری: این اختلاف جزئی است، اما بدیهی است که برآورد مقدار زی‌توده و موجودی کربن با استفاده از مقادیر qmd در روابط محاسباتی مبتنی بر خط ترانسکت (پارامتر حاصل‌ضرب تعداد خشک‌دارهای هر طبقۀ قطری در مربع مقادیر qmd) دارای دقت بیشتری است و انتظار می‌رود که در مقیاس کلان (پارسل، سری و بخش) مقادیری بیشتری را نشان دهد.

graphical estimation of the quadratic mean diameter for fine woody debris in the hyrcanian beech (fagus orientalis lipsky) forests of kheiroodkenar, nowshahr

introduction: fine woody debris (fwds) is considered as one of the prominent carbon sinks in forest ecosystems because of having chief roles for carbon cycle and green economy in association with their contribution for carbon sequestration. therefore, estimating the fwds carbon stock with high accuracy and certainty is essential in management. the goal of this study was to use quadratic mean diameter (qmd) of the fwds in order to increase accuracy of their carbon storage estimation.material and methods: the plots with areas of 20 × 20 m2 were randomly located within one hectare of pure beech and mixed beech (beech-hornbeam) stands in the hyrcanian forests in kheiroodkenar, nowshahr. in line with the sides of square plots that were considered as transects (16 transects in total), the diameter of woody debris intersecting the transects was measured. three diameter classes (including 1-2.5, 2.5-4.5, 4.5 -7.5 cm) were separated on the basis of diameter distribution in the stands. using graphical estimation based on fitting power function of fwd diameter distribution, area under curve of each class was calculated to obtain qmd. the slope of linear logarithm model was used to calculate the area under curve of the stands that was obtained from logarithmic conversion of fitted power function.results: considering the negative fitting slope in pure beech stands (b=-1.57) and mixed stands (b=-2.03), the results indicated higher frequency of fwd distribution within the diameter classes in pure beech stands. qmd values of each diameter class in each stand had higher values with no significant differences compared to arithmetic mean and median of diameter distribution. the values were 1.63, 3.47 and 5.73 cm in the predefined classes, respectively, in pure beech stand and were 1.57 and 3.36 cm in the first and second classes, respectively, in the mixed stand.conclusion: although the difference was not significant, it is evident that the estimation of biomass and carbon stock using qmd values in computational relationships based on line transect (parameter obtained by multiplication of number of fwds in each diameter class and square of qmds) had higher precision and it is expected that in in large scales (compartment, district, division) show higher values.