پاسخ نهال‌های ارغوان، بادامک، تادار و سنجد به تیمارهای ذخیره رطوبت خاک در منطقه خشک سمنان

مقدمه: در مناطق خشک، کمبود بارش و پراکنش نامناسب فصلی آن و تبخیر و تعرق زیاد و نیز هزینه‌های زیاد تامین آب، سبب مرگ‌ومیر نهال‌های جنگلکاری‌شده به‌ویژه در دورۀ حساس استقرار می‌شود. در تحقیق حاضر تاثیر تیمارهای مختلف ذخیرۀ رطوبت خاک بر رویش کمی و کیفی جنگلکاری‌های یکسالۀ ارغوان (cercis siliquastrum l.)، بادامک (amygdalus scoparia spach)، تادار (celtis caucasica wild.) و سنجد (elaeagnus angustifolia l.) در محوطۀ دانشگاه سمنان بررسی شد.مواد و روش‌ها: آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار، شامل 1. اصلاح بافت خاک، 2. استفاده از هیدروژل، 3. زئولیت، 4. کاه‌ و کلش همراه با سنگچین، و 5. تیمار شاهد (خاک طبیعی منطقه) در پنج تکرار و با مجموع 300 نهال اجرا شد. ارتفاع، قطر یقه و تاج، تعداد و طول شاخه‌های جانبی نهال‌ها در ابتدا و انتهای فصل رویش اندازه‌گیری، و زنده‌مانی آنها در پایان دوره ثبت شد.یافته‌ها: در ارغوان، بیشترین رویش قطر یقه، تاج و طول شاخه‌های جانبی در تیمار کاه ‌و کلش بود. در بادامک بیشترین مقادیر رویشی در تیمار کاه ‌و کلش مشاهده شد. در تادار و سنجد، تیمارهای مختلف تاثیر معنی‌داری بر شاخص‌های رویشی نداشتند. تیمارهای ذخیرۀ رطوبت تاثیری بر میزان زنده‌مانی گونه‌های تحت بررسی نداشتند. کمترین زنده‌مانی (با دامنۀ 88-80 درصد) مربوط به نهال بادامک بود و بین گونه‌های دیگر تفاوت معنی‌داری در این متغیر مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: نوع و کارایی روش‌های ذخیرۀ رطوبت با توجه به نوع گونۀ استفاده‌شده متفاوت است، به‌طوری‌ که در بین تیمارها، کاه ‌و کلش در رویش نهال‌های ارغوان و بادامک موثر است. در مقابل، تادار در خاک طبیعی بیشترین اندازه‌ها مربوط به صفات رویشی را داشت. از طرف دیگر، هیچ‌یک از تیمارهای ذخیرۀ رطوبت بر ویژگی‌های رویشی نهال‌های سنجد تاثیرگذار نبود. همچنین استفاده از هیدروژل و زئولیت، تاثیر مثبتی بر رویش و استقرار گونه‌های بررسی‌شده نداشت.

seedlings response of cercis siliguastrum l., celtis caucasica wild., elaeagnus angustifolia l. and amygdalus scoparia spach to moisture storage treatments in the arid region of semnan

introduction: in dry areas, the lack of rainfall, inappropriate seasonal distribution, and high evaporation and transpiration, and on the other hand, high water supply costs, cause the loss of seedlings, especially in the critical period of establishment. in the present study, the effects of different moisture storage treatments on the quantitative and qualitative growth of cercis siliguastrum l., celtis caucasica wild., elaeagnus angustifolia l. and amygdalus scoparia spach plantations were studied in the semnan university.material and methods: this experiment was conducted in a completely randomized design with five treatments: i) soil texture modification, ii) use of hydrogels, iii) zeolites and iv) straw with crushed stone and v) control (natural soil of region) with five replications and totally 300 seedlings of the species. the height, collar and crown diameter, number and length of lateral branches were measured at the beginning and the end of the growth period and survival rate of all seedlings were recorded at the end of growing period. results: in cercis siliguastrum, the highest growth of collar diameter, crown and length of lateral branches were measured under straw treatment.. in amygdalus scoparia, the highest quantitative growth values were observed in straw treatment. in elaeagnus angustifolia and celtis caucasica , different treatments had no significant effects on growth parameters. different storage treatments had no effect of survival of investigated species. the lowest survival rate (with a range of 80-88%) was related to amygdalus scoparia seedling and no significant difference was observed in this factor amongst other species.conclusion: the type and efficiency of moisture storage methods are different according to the type of species used, the straw and crushed stone treatment was effective in the growth of celtis caucasica and amygdalus scoparia seedlings. in contrast, celtis caucasica had the highest growth in the natural soil. on the other hand, none of the investigated moisture storage treatments had no effect on the vegetative characteristics of elaeagnus angustifolia seedlings. furthermore, the use of hydrogel and zeolite had no positive effect on the growth and establishment of the investigated species.