ارزیابی مدیریت مشارکتی در حفاظت از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره (مطالعۀ موردی: پارک ملی گلستان)

مقدمه: ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره، مناطق حفاظت‌شدۀ طبیعی- زیستی بین‌المللی هستند که افزون‌بر حفاظت، دستاوردهایی مانند ارائۀ زیستگاه‌های پژوهشی کم‌نظیر به دانشمندان و تجربۀ مهارت انسان در پشتیبانی از توسعۀ پایدار را نمایان می‌کنند. هدف این پژوهش، ارزیابی مدیریت مشارکتی در حفاظت از پارک ملی گلستان، از اولین ذخیره‌گاه‌های زیست‌کرۀ کشور است.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع میدانی توصیفی است و داده‌های لازم با تکمیل پرسشنامه‌های اینترنتی توسط جامعۀ هدف شامل سازمان‌های مردم‌نهاد، همیاران طبیعت، جوامع محلی، نیروهای دولتی و دیگر افراد جامعه تهیه شد.یافته‌ها: نتایج پژوهش، بیانگر تمایل همیاران طبیعت به مشارکت در آموزش جوامع و مقابله با قاچاق چوب، تمایل جوامع محلی به پیشگیری از حریق و نیز گرایش سازمان‌های مردم‌نهاد به مشارکت در آموزش جوامع، پیشگیری از حریق و مقابله با قاچاق چوب است. همچنین اختلاف معنی‌داری در مشارکت در آموزش جوامع، مشارکت در اطفا و پیشگیری از حریق، جلوگیری از تخریب و تبدیل جنگل، مقابله با شکار غیرمجاز و قاچاق چوب و جلوگیری از ورود دام به جنگل در بین گروه‌ها دیده شد.نتیجه‌گیری: با توجه به اختلاف معنی‌دار بین گروه‌ها، می‌توان در زمینۀ مورد علاقه و مشارکتی آنان برنامه‌ریزی کرد. به‌علت سهولت دسترسی افراد جامعه به شبکه‌های اجتماعی و عضویت پررنگ آنها در گروه‌های محیط زیستی، می‌توان از این ظرفیت در آموزش و مشارکت بیشتر این افراد در مدیریت ذخیره‌گاه زیست‌کره بهره گرفت.

evaluation of participatory management in the protection of biosphere reserves (case study: golestan national park)

introduction: biosphere reserves are international natural-biological protected areas that, besides offering protection, showcase achievements such as providing rare study habitats to scientists and demonstrating human skills in support of sustainable development. this study aims to evaluate the participatory management in the protection of golestan national park, one of the first biosphere reserves in the country.materials and methods: this descriptive field research prepared the required data by having the target community, including non-governmental organizations, nature partners, local communities, government forces, and other members of society, complete internet questionnaires. the results highlight the cooperation of nature partners in their desire to participate in community education and in dealing with wood smuggling. local communities showed prominence in fire prevention, and non-governmental organizations stood out in community education, fire prevention, and combating wood smuggling.findings: the results indicate a significant difference in participation in community education, firefighting, fire prevention, desire to participate in firefighting, dealing with forest destruction and conversion, dealing with illegal hunting, preventing livestock entry to the forest, and combating wood smuggling among groups.conclusion: therefore, given the significant difference between the groups, it is possible to plan in the field of their interest and participation. lastly, since society members frequently use social networks like whatsapp and instagram, and the target groups have strong membership in environmental groups, this capacity can be utilized in education and participation in the management of biosphere reserves.