الگوی مکانی و مشخصه‌های ساختاری جنگل‌های راش شرقی در مرحلۀ تحولی بلوغ (مطالعۀ موردی: بخش گرازبن، جنگل خیرود)

شناخت ساختار جنگل برای تشخیص پویایی توده، تشریح پایداری اکوسیستم، طراحی طرح‌های مدیریتی مناسب و اقدامات حفاظتی و احیایی مفید است. پژوهش حاضر با هدف اصلی بررسی الگوی مکانی و مشخصه‌های ساختاری جنگل‌های راش (fagus orientalis lipsky) در مرحلۀ تحولی بلوغ با استفاده از قطعات نمونه با مساحت متغیر به انجام رسید. به این منظور با جنگل‌گردشی در پارسل 327 بخش گرازبن جنگل خیرود، یازده قطعه با مساحت و شکل هندسی متغیر که دارای ویژگی‌های مرحلۀ تحولی بلوغ بودند، انتخاب و موقعیت مکانی، قطر و ارتفاع همۀ درختان بزرگ‌تر از 7.5 سانتی‌متر در هر قطعه اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین سهم درختان در میان قطعات بررسی‌شده مربوط به طبقات قطری میان‌قطر و قطور بود. همچنین نتایج حاصل از شاخص کلارک و ایوانز و زاویۀ یکنواخت نشان‌دهندۀ پراکنش منظم درختان در همۀ قطعات بررسی‌شده بود. شاخص آمیختگی نیز به‌طور متوسط در همۀ قطعات 0.19 به‌دست آمد که نشان‌دهندۀ آمیختگی کم و تمایل اندک درختان راش به قرار گرفتن در کنار گونه‌های دیگر بود. میانگین شاخص تمایز قطری و ارتفاعی به‌ترتیب 0.31 و 0.30 محاسبه شد که بیانگر اختلاف متوسط درختان همسایه نسبت به یکدیگر بود. به‌طور کلی، استفاده از شاخص‌های مبتنی بر نزدیک‌ترین همسایه با قطعاتی با مساحت و شکل هندسی متغیر نشان داد که این شاخص‌ها از توانایی زیادی در کمی کردن مشخصه‌های ساختاری توده‌های جنگل در مرحلۀ تحولی بلوغ برخوردارند. در نتیجه پیشنهاد می‌شود که تحقیقات مشابهی در دیگر مراحل تحولی صورت پذیرد.

spatial pattern and structural characteristics of fagus orientalis forests in the optimal developmental stage (case study: kheyroud forest, nowshahr)

understanding the structure of a forest is crucial for detecting forest dynamics, describing ecosystem stability, and designing effective management plans and protection and restoration measures. this study primarily aims to investigate the spatial pattern and structural characteristics of beech forests in the optimal developmental stage using variable area sample plots. in compartment 327 of the grozban district of kheyrood forest, eleven variable area sample plots with geometric shapes, exhibiting characteristics of the optimal developmental stage, were selected. the location, diameter, and height of all trees larger than 7.5 cm were measured in each sample plot. the results revealed that the largest contribution of trees among the investigated sample plots was related to mid-diameter and low-diameter classes. the clark and evans index and uniform angle results indicated a regular distribution of trees in all studied sample plots. the mingling index averaged 0.19 across all sample plots, suggesting low mixing and a minimal tendency of beech trees to blend with other species. the average diameter and height differentiation index were calculated as 0.31 and 0.30, respectively, indicating an average difference between neighboring trees. overall, the use of indices based on the nearest neighbor with variable area sample plots and geometric shapes demonstrated that these indices effectively quantify the structural characteristics of forest stands in the optimal developmental stage. consequently, it is recommended to conduct similar research in other developmental stages.