مقایسۀ توده‌های خالص راش با استفاده از شاخص پیچیدگی ساختار (sci) در جنگل‌های هیرکانی مازندران

مدیریت و حفاظت جنگل‌ها به‌منزلۀ سیستم‌های پیچیده، نیازمند تشریح جامع ساختار توده و کمّی‌سازی آن است. شاخص پیچیدگی ساختار (sci) معیار مناسبی برای کمّی‌سازی ناهمگنی ساختار توده‌های جنگلی است که می‌توان از آن برای مقایسۀ توده‌ها از نظر اندازه ناهمگنی ساختاری استفاده کرد. در این بررسی به‌منظور کمّی‌سازی ناهمگنی ساختار توده‌های خالص راش در جنگل‌های هیرکانی ایران از این شاخص استفاده شد. آماربرداری با استفاده از یک شبکه ثابت به ابعاد 200×150 متر و با استفاده از قطعات نمونۀ 10 آری در سه تودۀ خالص راش در حوضه‌های آبخیز 46، 49 و 66 الف در استان مازندران انجام گرفت که دو تودۀ مدیریت‌شده و یک تودۀ مدیریت‌نشده بود. سپس با استفاده از اطلاعات مختصات مکانی و قطر درختانِ 90 قطعه نمونۀ برداشت‌شده در سه تودۀ یادشده، شاخص sci برای هر قطعه نمونه محاسبه و میانگین آن برای هر منطقه مشخص شد. نتایج نشان داد که حد بالا و پایین این شاخص در سه منطقۀ تحت بررسی به‌ترتیب 2.7 و 11.7 است، ولی میانگین آن در هر منطقه در حدود 6 است که تفاوت آماری معنی‌داری نیز با هم ندارند. همچنین نتایج نشان داد که مقدار این شاخص با متغیرهای رویه زمینی و حجم سرپای توده‌ها همبستگی معنی‌دار دارد، به‌طوری که با افزایش این دو متغیر بر مقدار آن افزوده می‌شود. از شاخص sci می‌توان در جنگل‌های حفاظتی و با کیفیت اکولوژیکی مطلوب به‌منزلۀ مرجع یا معیاری برای ارزیابی مناسب بودن روش‌های مدیریتی برای حفظ یا افزایش ناهمگنی ساختاری توده‌ها استفاده کرد.

the comparison of pure beech stands using sci index in the hyrcanian forests of iran (mazandaran province)

comprehensive description and quantification of stand structure are needed for managing or maintaining forests as complex systems. the structural complexity index (sci) is a suitable criterion for quantifying the structural heterogeneity of forest stands, which can be used to compare the structural heterogeneity of stands. in this study, we used this index to quantify the structural heterogeneity of three pure beech stands in the hyrcanian forests of iran. forest inventory was performed using a fixed grid of 150×200 m dimension and sample plots of 1000 m2 in watersheds of 46, 49, and 66a in mazandaran province, where two stands were managed, and one was unmanaged. using the spatial coordinates and diameters of trees in 90 measured sample plots in the three stands, we calculated the sci index for each sample plot as well as its average for each stand. the results showed that the rate of this index in these three stands fluctuated between 2.7 to 11.7. however, its average in each region is approximately 6, without any statistically significant difference between them. the results also showed that the amount of this index was positively correlated with the variables of basal area and standing volume of the stands. the sci index in protected forests with high ecological quality can be used as a reference or baseline for assessing the suitability of management techniques to maintain or enhance the structural heterogeneity of stands.