بررسی عملکرد دو کلن صنوبر کبودۀ رشدیافته در خاک آلوده به فلزات سنگین تحت آبیاری با فاضلاب شهری

در این پژوهش تاثیر آبیاری با فاضلاب شهری بر عملکرد دو کلن صنوبر کبوده پس از گذشت یک دورۀ رویش بررسی شد. آزمایش به‌صورت آزمون فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور خاک متاثر از نوع آبیاری در دو سطح و کلن صنوبر در دو سطح انجام گرفت. پس از یک دورۀ رویش، در هر دو کلن صنوبر کبوده، تیمار نهال‌ها با خاک آبیاری‌شده با فاضلاب شهری افزایش معنی‌دار (0/01≥ p) پارامترهای رشد و تولید زی‌توده را به‌همراه داشت و بیشترین مقادیر در کلن populus alba l. 44/13 مشاهده شد. همچنین در هر دو کلن صنوبر، رشد نهال‌ها در خاک آبیاری‌شده با فاضلاب شهری، افزایش معنی‌دار (0/01≥ p) غلظت عناصر غذایی و فلزات سنگین در ریشه و اندام هوایی را نسبت به نهال‌های شاهد در پی داشت. در هر دو کلن صنوبر، بیشترین جذب و تجمع عناصر آهن، مس، نیکل، کروم و سرب در ریشه و روی و منگنز در برگ بود. تاثیر کلن بر جذب و تجمع اغلب عناصر غذایی کم‌مصرف و فلزات سنگین معنی‌دار (0/05≥ p) بود. به‌طور کلی نهال‌های کلن p. alba 20/45 مقادیر بیشتری از عناصر غذایی کم‌مصرف و فلزات سنگین را در اندام‌های گیاهی خود تجمع دادند. نتایج این پژوهش نشان داد که پس از یک دورۀ رویش، کلن p. alba 44/13 از عملکرد رشد و تولید زی‌تودۀ بهتر و کلن p. alba 20/45 از پتانسیل جذب و تجمع بیشتر فلزات سنگین در اندام‌های گیاهی برخوردار بود. در کل، با توجه به عملکرد مناسب دو کلن صنوبر کبودۀ بررسی‌شده، این دو کلن را می‌توان برای زراعت چوب در اراضی متاثر از فاضلاب شهری در نظر گرفت.

Study on the performance of two white poplar clones grown in heavy-metal contaminated soil and irrigated with municipal effluent

In this study, the effect of irrigation with municipal effluent on performance of two clones of Populus alba after one year growth was investigated. The test was done in a completely randomized design with two factors: 1) soil in two levels and 2) poplar clones in two levels. After one year growth, in both poplar clones, significant increase (P ≤ 0.01) in growth and biomass parameters of plants treated by soil irrigated with municipal effluent was observed with the highest values in P. alba 44/13 clone. Also, in both poplar clones, treatment of plants with soil affected by municipal effluent resulted in significant increase  (P ≤ 0.01) of nutrient and heavy metal concentration in plant organs compared to control plants. In both poplar clones, the highest uptake and accumulation of Fe, Cu, Ni, Cr and Pb were in the roots and Zn and Mn in the leaves. The effect of clone on the uptake and accumulation of most micronutrients and heavy metals was significant (P ≤ 0.05). In general, the plants of P. alba 20/45 accumulated higher amounts of micronutrients  and heavy metals in plant organs. The results of the present study showed that after one year growth, P. alba 44/13 clone had better growth performance and biomass production and P. alba 20/45 clone demonstrated higher uptake and accumulation potential of most micronutrients and heavy metals in plant organs. In general, due to good performance of two studied poplar clones, both poplar clones can be considered for wood farming in lands affected by municipal effluent.