تحلیل الگو و ساختار مکانی روشنه‌های طبیعی و حاصل از بهره‌برداری در جنگل‌های هیرکانی با استفاده از روش‌های آمار مکانی (مطالعۀ موردی: چمستان -نور)

توزیع مکانی و سطح روشنه‌ها پیامدهای مهمی برای رژیم نوری زیراشکوب و تجدید حیات درختان دارد که خود بر تنوع گونه‌های گیاهی تاثیرگذار است. پژوهش پیش‌ رو با هدف بررسی الگو و ساختار مکانی روشنه‌های حاصل از بهره‌برداری و مقایسۀ آن با وضعیت روشنه‌های طبیعی در جنگل‌های راش آمیخته در طرح جنگلداری سوردار- انارستان واقع در چمستان نور در استان مازندران اجرا شد. با آماربرداری صددرصد از همۀ روشنه‌های طبیعی و حاصل از بهره‌برداری، مختصات مکانی آنها ثبت و سطح روشنه‌ها به‌روش مثلثاتی اندازه‌گیری شد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل‌های مکانی از آمارۀ او- رینگ، تحلیل واریوگرام و تابع همبستگی نشان‌دار (mcf) استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی روشنه‌ها مربوط به سطح کمتر از 2 آر بود. الگوی کلی پراکنش روشنه‌های طبیعی و حاصل از بهره‌برداری تقریباً مشابه و حداکثر تا فاصلۀ 35 متری کپه‌ای و سپس تصادفی بود و فقط روشنه‌های حاصل از بهره‌برداری تا فاصلۀ 168 متری ساختار مکانی را نشان دادند. ساختار مکانی روشنه‌های طبیعی نظم خاصی نداشت و بیانگر این نکته بود که روشنه‌ها از نظر سطح مستقل از هم هستند و در اقدامات مدیریتی با هدف پرورش تودۀ روشنه‌ها (آشفتگی‌ها در مقیاس کوچک) با سطوح مختلف باید ایجاد می‌شد که متاسفانه این مهم در مدیریت توده‌ها در منطقۀ پژوهش کمتر مدنظر قرار گرفته است.

Spatial pattern and structure analysis of natural and harvesting gaps in Hyrcanian forests using spatial statistics methods (Case study: Chamestan- Nour)

Spatial distribution and size of canopy gaps have important implications for light regime and regeneration, and affect species diversity. In this regard, the present study was conducted with the aim of investigating the spatial pattern and structure of harvesting canopy gaps and comparing with natural canopy gaps in mixed beech forests in the SordarAnarestan forestry plan located in ChamestanNoor, Mazandaran. All natural and harvesting canopy gaps were surveyed by a full inventory and gaps area were measured by using of triangles method. In order to spatial analysis, Oring statistics, variogram analysis and mark correlation function (MCF) were used. The results showed that the most frequency of gaps was related to canopy gaps with area less than 200 m2. The spatial pattern of natural and harvesting gaps was similar and up to a maximum distance of 35 m was clustered and then random. Only the harvesting gaps indicated a spatial structure up to a distance of 168 m. Natural canopy gaps did not have spatial structure and revealed that the gaps are independent of each other in terms of area. Thus, in silvicultural management, disturbance should be created with different areas that unfortunately have been less considered in the study area.