مقایسۀ مدل‌های اصلاح‌شدۀ gash در برآورد باران‌ربایی تودۀ راش شرقی در غرب ناحیۀ هیرکانی

متداول‌ترین مدل‌های برآوردکنندۀ باران‌ربایی، مدل‌های فیزیکی‌مبنا هستند که در میان آنها مدل‌های gash بیشترین کاربرد را دارند. هدف این پژوهش، مقایسۀ بررسی کارایی مدل‌های فیزیکی‌مبنای اصلاح‌شدۀ gash در برآورد باران‌ربایی تودۀ راش شرقی (fagus orientalis lipsky) در جنگل‌های سیاهکل استان گیلان بود. در طی دورۀ یکساله (فروردین تا اسفند 1394)، مقادیر باران، تاج‌بارش و ساقاب در تودۀ مدنظر اندازه‌گیری و مقدار باران‌ربایی محاسبه شد. برای برآورد مقدار باران‌ربایی، مدل‌های gash1 و gash2 انتخاب شدند و کارایی این دو مدل طی سنجه‌های زمانی سالانه، دورۀ برگ‌دار و دورۀ بی‌برگی بررسی شد. نتایج این پژوهش نشان داد که به‌صورت کلی، پارامترهای اکوهیدرولوژیک تاج‌پوشش و تنه در بین سنجه‌های زمانی مختلف، اختلاف چشمگیری داشتند. در هر سه سنجۀ زمانی مدنظر، مدل gash2 کارایی بهتری از مدل gash1 داشت و مناسب‌ترین عملکرد این مدل، در برآورد باران‌ربایی سالانه بود (خطای برآوردی: 8.8+ درصد؛ ضریب کارایی: 0.92). فرایندهای اکوهیدرولوژی جنگل در توده‌های پهن‌برگ خزان‌کننده باید در سنجه‌های زمانی متفاوت به‌صورت مجزا بررسی شود، زیرا رفتار اکوهیدرولوژیک تاج‌پوشش در زمان، متفاوت است. ضمن اینکه مدل‌ها نیز در سنجۀ زمانی، عملکرد مشابه ندارند. بنابراین باید با بررسی‌های بیشتر، مدل‌های کارا در هر سنجۀ زمانی و در هر تودۀ جنگلی مشخص شود تا با تعیین مدل مناسب، به برآورد صحیح باران‌ربایی در جنگل‌های هیرکانی کمک شود.

Comparison of revised Gash models for estimating rainfall interception in an oriental beech stand, west of Hyrcanian region

The most common models for estimating rainfall interception are physicalbased models, of which Gash models are the most widely used. Therefore, this study aimed to compare the efficiency of revised Gash models in estimating the rainfall interception of Fagus orientalis Lipsky in Siahkal forests, Gilan province. During the oneyear measurement period in the study plot (March 2015 to March 2016), gross rainfall, throughfall, and stemflow values were collected and the amount of rainfall interception was computed. For modeling rainfall interception, Gash1 and Gash2 models were selected, and the performance of these two models was evaluated during time scales: annual, leafed, and leafless periods. The results showed that in general, canopy and trunk echohydrological parameters were obviously different amongst time scales. In all time scales studied, the Gash2 model performs better than the Gash1 model, and the most appropriate performance of Gash2 model is in estimating annual interception (estimation error: +8.8%; efficiency coefficient: 0.92). In summary, it can be said that forest ecohydrological processes in deciduous broadleaf stands should be studied separately during different time scales, because the ecohydrological response of canopy cover in different time scales is varied. Also, different models in different time scales do not have the same performance. Hence, further studies are needed to determine the efficient models in each time scale of each forest stands, and by obtaining the appropriate model, we can help to accurately estimate the interception in Hyrcanian forests.