ویژگی‌های رویشی و خاک در توده‌های طبیعی و دست‌کاشت قره‌داغ (nitraria schoberi l.) در حاشیۀ غربی دریاچۀ ارومیه

هدف این پژوهش، بررسی ویژگی‌های رویشی و خاک توده‌های طبیعی و دست‌کاشت گونۀ قره‌داغ در حاشیۀ غربی دریاچۀ ارومیه است. در بررسی بوته‌زارهای طبیعی قره‌داغ (منطقۀ جبل‌کندی)، چهل بوته به‌صورت تصادفی در بخش بوته‌کاری‌شدۀ قره‌داغ (مناطق جبل‌کندی و سپرغان) و نیز هفت خط‌نمونه با انتخاب تصادفی (دربرگیرندۀ پانزده بوتۀ قره‌داغ) در امتداد ردیف‌های کاشت انتخاب شدند. سپس مشخصه‌های ارتفاع کل، قطر یقه، قطر بزرگ و کوچک تاج و خشکیدگی پایه‌ها بررسی شد. به‌منظور نمونه‌برداری از خاک رویشگاه بوته‌زارهای طبیعی قره‌داغ هفت نمونه خاک به‌طور تصادفی از مجاورت هفت بوته برداشت شد. در توده‌های دست‌کاشت نیز همزمان با برداشت خط‌نمونه‌ها، از مجاورت بوته اول، هشتم (میانی) و آخر هر خط‌نمونه، نمونه خاک‌هایی از عمق 20-0 سانتی‌متر برداشت و پس از آمیختن آنها، یک نمونه تهیه شد و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آنها موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، بین ویژگی‌های رویشی ارتفاع کل (متر) و میانگین قطر تاج (سانتی‌متر) بوته‌های قره‌داغ در رویشگاه طبیعی جبل‌کندی (1.0 ± 7.03 متر و 0.91 ± 463.20 سانتی‌متر) با دو رویشگاه دست‌کاشت جبل‌کندی (0.0 ± 99.03 متر و 87.37 ± 287.5 سانتی‌متر) و سپرغان (0.0 ± 50.01 متر و 50.31 ± 90.4 سانتی‌متر) تفاوت معنی‌داری وجود دارد. رویشگاه‌های دست‌کاشت و طبیعی قره‌داغ منطقۀ جبل‌کندی دارای شرایط حاصلخیزی ضعیف خاک، میزان ph زیاد و خاک سبک‌ترند. نتایج این پژوهش نشان داد که در کاشت گونۀ قره‌داغ برای کنترل فرسایش بادی، توجه به وضعیت فیزیکی و شیمیایی خاک اهمیت خاصی دارد و این گونه به بافت سنگین و مقادیر زیاد درصد رس واکنش منفی نشان می‌دهد.

Vegetative and soil characteristics of natural and plantations stands of Nitraria Schoberi L. on the western shore of Lake Urmia

The purpose of this study is to investigate the vegetative and soil characteristics of ‎natural and ‎plantation stands of Nitraria schoberi on the ‎western shore of Lake Urmia. In this study ‎in ‎natural stands of N. schoberi (Jabal Kandi region) 40 plants and in plantation stands of ‎N. ‎schoberi (Jabal Kandi and Seporghan regions) seven transects with unequal lengths (containing ‎‎15 ‎individuals) were randomly selected along the planting rows. The characteristics of total height, ‎collar ‎diameter, large and small diameter of the crown, and the health of seedlings were then measured. ‎In natural stands of N. schoberi, seven soil samples were randomly taken from ‎‎the vicinity of the seedlings. In plantations stands with sampling in each transect, adjacent to the ‎‎first, eighth (middle), and last seedlings of each sample line, soil samples were taken from 020 cm ‎‎depth, and after mixing these three soil samples, a sample was prepared, and soil physicochemical ‎‎properties were examined in the laboratory. Results showed that there was a significant difference ‎between the vegetative characteristics of total height (m) and the average crown diameter (cm) of N. ‎schoberi seedlings in Jabalkandi natural stand (7.1±3.0 m and 463.20±0.91 cm) with two other ‎plantation ‎stands, Jabalkandi (99.03±0.0 m and 287.5±87.37 cm) and Seporghan (50.01±0.0 m and ‎‎90.4±50.31 cm). Plantation ‎ and natural habitats of N. schoberi in Jabalkandi region had poor soil ‎fertility, high pH and lighter soil. The results of this study showed that in planting N. schoberi ‎species to control the wind erosion, it is very important to pay attention to the physical and chemical ‎properties of the stand soil, and this species reacts negatively to heavy texture and high amounts of ‎clay.