آیا تغییرات پوشش جنگلی در ناحیۀ رویشی زاگرس شمالی با روند پارامترهای اقلیمی همسوست؟

کاهش مساحت جنگل‌ها در ناحیۀ رویشی زاگرس ممکن است با تغییر پارامترهای اقلیمی مرتبط باشد. در تحقیق حاضر، روند تغییرات بارش و دما در ارتباط با روند تغییرات پوشش جنگلی در محدودۀ شهر سردشت (زاگرس شمالی) با استفاده از داده‌های 30 سالۀ (2017-1988) ایستگاه هواشناسی سینوپتیک سردشت بررسی شد. آزمون‌های آماری من-کندال، تخمین‌گر شیب سن و پتیت برای روندیابی و نیز یافتن نقاط جهش پارامترهای اقلیمی استفاده شدند. روند تغییرات پوشش جنگلی در محدودۀ شهر سردشت نیز با کمک دو شاخص گیاهی ndvi و savi بررسی شد. ارتباط بین پارامترهای اقلیمی و شاخص‌های مذکور، با تحلیل رگرسیون خطی ساده و رگرسیون چندمتغیرۀ گام‌به‌گام بررسی شد. نتایج آزمون من-کندال نشان داد که دمای سالانه، فصلی و ماهانۀ ژانویه، فوریه، مارس، می، ژوئن، جولای، آگوست و سپتامبر، دارای روند افزایشی معنی‌دار است. گرچه روند تغییرات شاخص‌های ndvi و savi معنی‌دار نبود، اما این شاخص‌ها با مقادیر پارامترهای اقلیمی، روابط معنی‌داری را نشان دادند، به‌طوری ‌که دمای ماه آوریل و شاخص savi، بیشترین ضریب همبستگی رابطۀ خطی ساده را نشان دادند (0.499). تحلیل رگرسیون چندمتغیرۀ گام‌به‌گام، نشان داد که شاخص savi بیشترین همبستگی چندگانه (0.810) را با دمای ماه آگوست، دمای فصل بهار، بارش ماه جولای و دمای فصل زمستان دارد. با توجه به تاثیر تغییر اقلیم بر زوال و کاهش مساحت جنگل‌های زاگرس، مدل‌های رگرسیونی ارائه‌شده در این تحقیق، می‌تواند در اتخاذ تصمیم مناسب برای حفاظت این جنگل‌ها کاربرد داشته باشند. یافته‌های این پژوهش، اهمیت توجه مدیران جنگل به پیامدهای گرمایش جهانی را نشان می‌دهد.

Are variations of forest vegetation consistent with trends of meteorological parameters in the northern Zagros region of Iran?

Deterioration of Zagros forests may partly be related to changes in climatic parameters. In the present study, the trends of precipitation and temperature changes in relation to the trend of forest cover changes in Sardasht area, Northern Zagros, was studied using 30 years data (19882017) recorded at Sardasht Synoptic Weather Station. MannKendall statistical tests, the Sen’s slope estimator and Pettitt test were used for trend detecting and finding mutation points of climatic parameters. Trends of forest cover changes in Sardasht were also investigated using NDVI and SAVI vegetation indices. The relationship between the climatic parameters and the vegetation indices was carried out by the simple linear regression analysis and stepwise multivariate regression. MannKendall test showed that the annual, seasonal, and monthly temperatures of January, February, March, May, June, July, August, and September had a significant increasing trend. The trend of changes in NDVI and SAVI indices were not significant, however, these indices pointed out significant relationships with climatic parameter so that temperature of April and SAVI demonstrated the highest simple linear correlation coefficient (0.499). Stepwise multivariate regression analysis displayed that the SAVI had the highest multivariate correlation (0.810) with temperature of August, temperature of spring, precipitation of July and temperature of winter. Regarding the impact of climate change on decline of Zagros forests, the regression models presented in this study can be used to make an appropriate decision to protect these forests. Managers should think of the unexpected changes in meteorological parameters owing to global warming.