تغییرات مکانی ذخیره و ترسیب کربن لاشبرگ و لایه‌های خاک در منطقۀ جنگلی پارک جهان‌نما

پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تغییرپذیری مکانی ذخیرۀ کربن لاشبرگ و ترسیب آن در لایه‌های خاک منطقۀ جنگلی پارک جهان‌نمای کرج انجام گرفت. ابتدا نمونۀ خاک با روش نمونه‌برداری تلفیقی شبکه ترانسکت در 115 قطعه‌نمونه از عمق‌های 15-0، 30-15 و 50-30 سانتی‌متری برداشت شد. در آزمایشگاه پس از تعیین درصد کربن آلی به‌منظور بررسی تغییرات مکانی درصد کربن در نقاط نمونه‌برداری‌نشده از روش‌های مختلف زمین‌آماری (کریجینک ساده، معمولی و روش وزنی معکوس) استفاده شد. دقت نتایج به‌کمک روش اعتبارسنجی متقابل با کمک معیارهای آماری mare، mbe و rmse ارزیابی شد. نتایج نشان داد درصد کربن در دو عمق اول دارای مدل تغییرنمای گوسین و در عمق سوم نمایی است. اثر قطعه‌ای و ساختار مکانی درصد کربن به‌ترتیب در عمق اول، دوم و سوم 0.001 و 0.999 درصد، 0.0045 و 0.966 درصد و 0.0058 و 0.956 درصد است که بیانگر ضعیف بودن اثر قطعه‌ای و قوی بودن ساختار مکانی درصد کربن، هم در لایۀ سطحی و هم در لایه‌های عمقی است. کم بودن خطای برآوردها نشان داد که کریجینگ معمولی توانست براساس مدل برازش‌شدۀ درصد کربن برای هر سه عمق برآورد صحیحی داشته باشد. با توجه به اهداف این تحقیق، در 36 هکتار با شبکۀ متراکم نمونه‌برداری (115 پروفیل خاک) با توده‌های مختلف درختی به‌طور متوسط 68.5 تن در هکتار ظرفیت ترسیب کربن تا عمق 50 سانتی‌متری خاک برآورد شد و در مجموع ذخیرۀ کربن ترسیب‌شده در این سطح 2470 تن است. راهبرد نمونه‌برداری در این تحقیق برای برآورد ترسیب کربن خاک در جنگلکاری‌ها، الگوی مناسبی برای دیگر مناطق مشابه خواهد بود.