ارتباط شاخص رقابت با برخی ویژگی‌های درختان در جنگل هیرکانی (پژوهش موردی: جنگل راش سوادکوه مازندران)

رقابت بین درختان بر ویژگی‌های ساختاری آنها در جنگل تاثیرگذار بوده و اندازه‌گیری شاخص رقابت درختان جنگلی و تعیین همبستگی با ویژگی‌های درختان بسیار مهم است. برای انجام پژوهش، قطعات نمونۀ دایره‌ای (24‌=n) با مساحت 400 متر مربع در یک شبکۀ آماربرداری 100‌×‌150 متری در تودۀ جنگلی راش منطقۀ سوادکوه مازندران استقرار یافت. در هریک از قطعات نمونه، فراوانی گونه‌های درختی، ارتفاع، قطر تاج و قطر برابرسینه در اشکوب فوقانی اندازه‌گیری شد. شاخص غنا، تنوع درختان و شاخص رقابت برای هر قطعه نمونه محاسبه شد. نتیجه نشان داد که بین مقدار شاخص رقابت برای سه گونۀ درختی اختلاف معنی‌دار وجود دارد. شاخص رقابت با ارتفاع، قطر برابرسینه و قطر تاج برای هر سه گونۀ درختی در رویشگاه همبستگی مثبت معنی‌دار، ولی با نسبت ارتفاع به قطر برابرسینه برای راش و توسکا همبستگی منفی معنی‌دار و برای ممرز همبستگی مثبت معنی‌دار نشان داد. بین شاخص رقابت راش با شاخص غنای درختی، همبستگی منفی معنی‌دار و بین شاخص رقابت توسکا با شاخص تنوع درختی، همبستگی مثبت معنی‌دار مشاهده شد. با افزایش ارتفاع از سطح دریا، مقدار شاخص رقابت فقط برای گونۀ ممرز کاهش یافت. اختلاف معنی‌دار بین سه گونۀ درختی از نظر قطر تاج، قطر برابرسینه، ارتفاع و نسبت ارتفاع به قطر برابرسینه مشاهده شد. براساس ارتباط بین برخی متغیرهای درختان و شاخص رقابت در رویشگاه جنگلی، این اطلاعات می‌تواند در انتخاب و به‌کارگیری عملیات جنگل‌شناسی نظیر تنک کردن و نشانه‌گذاری در جنگل پهن‌برگ معتدلۀ هیرکانی مورد توجه مدیریت جنگل قرار گیرند.