بررسی وضعیت خصوصیات فیزیکو‌شیمیایی خاک و زادآوری در رویشگاه‌های کهور ایرانی (prosopis cineraria (l.) druce) در جنوب ایران

هدف این پژوهش، تعیین خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک و بررسی وضعیت زادآوری درختان کهور ایرانی در استان‌های بوشهر و هرمزگان و نیز تعیین مهم‌ترین خصوصیات خاکی موثر در پراکنش درختان و استقرار نهال‌های کهور ایرانی است. برای این پژوهش چهار رویشگاه طبیعی خالص کهور ایرانی با نام‌های چاه مبارک، نخل غانم، امانی و بهده در استان‌های بوشهر و هرمزگان انتخاب شدند. در هر رویشگاه پنج قطعه نمونۀ 25×25 متری به‌صورت تصادفی پیاده و نمونه‌های خاک در این قطعات نمونه از عمق‌های 5-0 و 20-6 سانتی‌متری جمع‌آوری شد. همۀ زادآوری موجود در قطعات نمونه بر‌اساس طبقات ارتفاعی (نونهال، نهال: کمتر از 10 سانتی‌متر ارتفاع، 25-11، 50-26، 75-51، 100-76، 130-101، 200-131 و بلندتر از 200 سانتی‌متر ارتفاع) شمارش شدند. داده‌های به‌دست‌آمده در زمینۀ خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک و همچنین زادآوری در طبقات مختلف با استفاده از تجزیۀ واریانس یکطرفه ارزیابی شد. نتایج نشان داد که در عمق 50 سانتی‌متری مقدار آهک در منطقه‌های امانی و بهده به‌ترتیب 57.28 و 80.6 درصد بود، درحالی‌ که در منطقه‌های چاه مبارک و نخل غانم آهک وجود نداشت. بیشترین و کمترین مقدار هدایت الکتریکی نیز به‌ترتیب در منطقه‌های چاه مبارک (ds/m 5.58) و بهده (‌ds/m 1.28) مشاهده شد. در عمق 206 سانتی‌متری بیشترین مقدار آهک در منطقۀ بهده (77.7 درصد) و سپس امانی (55.4 درصد) مشاهده شد. همچنین بیشترین مقدار مادۀ آلی (1.24 درصد) و نیتروژن (0.12 درصد) در منطقۀ نخل غانم مشاهده شد. نتایج حاصل از زادآوری نشان داد که زادآوری در طبقات بررسی‌شده دارای تفاوت معنی‌داری در سطح 1 درصد در بین مناطق بررسی‌شده بود. همچنین مناطق نخل غانم، امانی، بهده و چاه مبارک به‌ترتیب دارای 3814، 1491، 2813 و 3088 زادآوری در هکتارند. در مناطق امانی و بهده هیچ تجدید حیاتی در طبقۀ ارتفاعی بالاتر از 200 سانتی‌متر مشاهده نشد. براساس نتایج، مهم‌ترین عوامل موثر در پراکنش کهور ایرانی به‌ترتیب سیلت، شن، پتاسیم و رس است. همچنین نیتروژن عامل مهمی در استقرار زادآوری درختان کهور ایرانی است، درحالی‌ که آهک و هدایت الکتریکی تاثیر منفی بر زادآوری درختان کهور ایرانی دارند که باید در زمینۀ جنگل‌کاری این گونه مدنظر قرار گیرد.