اثر سایه‌بان مصنوعی و رطوبت خاک بر تسهیم برخی عناصر غذایی در اندام‌ های نهال بنه

به‌منظور ارزیابی تاثیر شدت نور و رطوبت خاک بر الگوی توزیع عناصر غذایی در اندام‌های نهال بنه، پژوهشی در ایستگاه تحقیقات البرز کرج در تابستان 1393 انجام گرفت. نهال‌های یکسالۀ گلدانی بنه تحت تیمارهای رطوبت خاک (در سه سطح 100، 50 و 20 درصد ظرفیت زراعی) و سایه‌بان مصنوعی (در سه سطح صفر، 30 و 50 درصد از نور کامل) در قالب طرح کرت‌های خردشده با پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و 10 نهال در هر کرت فرعی قرار گرفتند. پس از گذشت حدود چهار ماه، نهال‌ها از گلدان خارج و غلظت عناصر نیتروژن، پتاسیم، فسفر و روی در اندام‌های ریشه، ساقه و برگ آنها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که غلظت عناصر غذایی در ریشۀ نهال بنه تحت تاثیر هیچ‌کدام از عوامل خشکی و سایه و اثر متقابل آنها قرار نگرفت. در ساقه نیز تنها غلظت عنصر روی تحت تاثیر کاهش رطوبت قرار گرفت و کاهش یافت. کاهش رطوبت خاک همچنین سبب کاهش عناصر روی و نیتروژن در برگ‌های نهال بنه شد. اثر متقابل رطوبت خاک و سایه بر غلظت عناصر پتاسیم و ازت برگ معنی‌دار بود، به‌نحوی که افزایش سایه سبب افزایش غلظت این عناصر در برگ نهال‌های تیمارشده با رطوبت‌های 50 و 20 درصد ظرفیت زراعی و کاهش آنها در برگ نهال‌های فاقد تنش خشکی شد. به‌طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از سایه‌بان برای نهال‌های بنۀ تحت تنش خشکی مفید است و موجب بهبود فرایند انتقال عناصر غذایی از ریشه به اندام هوایی می‌شود.