بررسی تحمل به شوری دانهال های ارقام تجاری و ژنوتیپ های محلی پسته (pistacia vera l.) منطقه رفسنجان در شرایط کنترل شده

در ایران عمده اراضی زیرکشت پسته در حاشیه کویر قرار دارد و یکی از مشکلات عمده این اراضی شوری خاک و آب آبیاری است که رشد و عملکرد گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد. در این تحقیق اثرات شوری روی خصوصیات رشدی و مقدار عناصر معدنی دانهال های 10 رقم پسته (اکبری، احمدآقایی، کله قوچی، فندقی، بادامی، ابراهیمی، سیف الدینی و ژنوتیپ های g1، g2 وg3) به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مطالعه شد. عامل اصلی مقادیرشوری آب آبیاری (6/0، 15 و 30 دسی زیمنس بر متر) با استفاده از نمک کلرور سدیم و عامل فرعی ارقام پسته بود. بذور پس از جوانه زنی در آزمایشگاه به داخل گلدان در گلخانه منتقل شدند و بعد از مرحله سه برگی، تیمارهای شوری به مدت چهارماه اعمال گردید. نتایج نشان داد با افزایش شوری وزن خشک ساقه و ریشه، طول نهال، وزن خشک برگ، تعداد برگ، سطح برگ و قطر نهال کاهش داشت. با افزایش شوری، میزان عناصر سدیم و کلسیم در ریشه، ساقه و برگ افزایش و نسبت پتاسیم به سدیم در این اندام ها کاهش یافت. ارقام فندقی و کله قوچی بیشترین و ژنوتیپ هایg1 و g3 دارای کمترین میزان سدیم برگ بودند. ژنوتیپ g2 بیشترین میزان (3 درصد) و رقم کله قوچی کمترین میزان (4/1 درصد) پتاسیم برگ را دارا بودند. به طورکلی ژنوتیپ های محلی پسته ( g1، g2 و g3) جذب و انتقال سدیم کمتری را به برگ انجام دادند، به طوریکه ژنوتیپ g3 دارای بیشترین سدیم ریشه و کمترین سدیم ساقه و برگ بود. ژنوتیپg2 و رقم احمدآقایی به ترتیب با مقادیر 8/7 و 3/6 بیشترین نسبت پتاسیم به سدیم در برگ و رقم کله قوچی کمترین نسبت (9/3) را داشت. به نظرمی رسد ارقام کله قوچی، فندقی و اکبری در مراحل اولیه رشد نسبتا حساس و ژنوتیپ های g1، g2 وg3 و رقم احمدآقایی نسبتا متحمل به شوری باشند. ارقام بادامی، ابراهیمی و سیف الدینی از نظر تحمل به شوری در حد متوسط بودند.