بررسی امکان ریزازدیادی درون‌شیشه‌ای گیاه کاکل‌زری Pseudohandelia Umbellifera (Boiss.) Tzvel

گیاه کاکل‌زری از جمله گیاهان متعلق به خانواده آستراسه می‌باشد. از این گیاه یک گونه در ایران وجود دارد که فقط در استان خراسان رویش دارد. این گیاه دارای گل آذین نسبتاً بزرگ و زیبایی است که در صورت کشت انبوه بسیار مناسب فضای سبز شهری می‌باشد. در این پژوهش، به‌منظور بررسی امکان کشت‌بافت این گیاه در شرایط درون‌شیشه‌ای دو آزمایش جداگانه طراحی گردید. در مرحله اول آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور جهت بررسی میزان کالوس‌زایی این گیاه انجام شد که فاکتور اول شامل تیمارهای هورمونی با 12 سطح (bap, iaa, kn 2,4-d و با غلظت‌های مختلف) و فاکتور دوم، نوع ریز نمونه شامل 3 سطح (ریزنمونه‌های برگ، جوانه انتهایی و جوانه جانبی) و در مجموع 36 تیمار بود. در مرحله بعد جهت ساقه‌زایی کالوس‌های تولیدشده، آزمایشی به صورت کاملاً تصادفی شامل 34 تیمار (شامل تیمارهای هورمونی نامبرده، محیط ms پایه و ریزنمونه‌های مختلف) انجام شد. در پایان کالوس‌های ساقه‌زا به محیط کشت msو محیط حاوی هورمون iba جهت ریشه‌زایی انتقال یافتند. نتایج آزمایش اول نشان داد که عکس‌العمل این گیاه به تیمارهای هورمونی فوق به جز 2,4-d در محیط کشت جهت کالوس‌زایی خوب بوده است و تیمارها از نظر میزان کالوس‌زایی و ویژگی‌های تولید شده متفاوت بودند. نتایج آزمایش دوم نشان داد که تعداد محدودی از تیمارها تولید ساقه کردند و بسیاری از تیمارها در واکنش به تیمارهای فوق فقط تولید کالوس کردند. همچنین از نمونه‌هایی که تولید ساقه کرده بودند تعداد بسیار کمی از گیاهان در محیطms ریشه‌دار شدند.