اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و خصوصیات فیزیکوشیمیایی روغن گیاه دارویی کرچک (Ricinus communis L.)

روغن کرچک به دلیل خصوصیات فیزیکوشیمیایی منحصر به فرد آن، کاربردهای متعددی در صنایع دارویی، شیمیایی، بهداشتی، بیودیزل و اخیراً در صنایع غذایی دارد. عوامل متعددی ممکن است در طی رشد و نمو گیاه و همچنین طی دوره نگهداری و فرآوری بر ویژگی های روغن کرچک تاثیر بگذارند. این تحقیق به منظور بررسی محتوای روغن و خصوصیات فیزیکوشیمیایی روغن کرچک تحت تاثیر تاریخ های مختلف کشت در شرایط آب و هوایی تهران انجام گرفت. طبق نتایج، بیشترین عملکرد دانه (67/1590 کیلوگرم در هکتار) و روغن (43/774 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 15 فروردین حاصل شد که تفاوت معنی داری با سایر تاریخ های کاشت داشت. در نمونه های آنالیز شده محتوای روغن (67/49-45/34درصد)، رطوبت (12/2-97/0درصد)، ضریب شکست (473/1-470/1)، میزان کلروفیل (mg pheophytin/kg oil 40/0-26/0)، عدد اسیدی (mg naoh/g oil 62/0-28/0)، عدد پروکسید (meq o2/kg oil 0)، عدد صابونی (mg koh/g oil 34/181-62/165) و عدد یدی (g i2/100 g oil 22/89-43/82) بودند. روغن کرچک حاصل از تاریخ های مختلف کشت از لحاظ میزان رطوبت، کلروفیل، عدد اسیدی در سطح (05/0p < ) و عدد صابونی در سطح (01/0 > p) اختلاف معنی داری را نشان دادند اما از لحاظ میزان روغن، ضریب شکست، عدد یدی و پروکسید در سطح (05/0 < p) دارای اختلاف معنی داری نبودند. نتایج حاصل از تجزیه اسیدهای چرب توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی (gc) نشان داد که ترکیب اسیدهای چرب روغن کرچک، تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفت و ریسینولییک اسید (63/80-40/77%) عمده ترین اسید چرب شناخته شده روغن بود. بر اساس نتایج این تحقیق، روغن حاصل از تاریخ کشت 15 فروردین ماه از کمیت و کیفیت بیشتری برخودار بود.