واکاوی ظرفیت‌های نمایشی منطق الطیر عطاربا رویکرد بررسی و مقایسه ی اقتباس های داخلی و خارجی از این اثر برای تاتر

منطق الطیر عطار نیشابوری، جزء معدود آثاری است که در دهه های اخیر با اقبال غربیان مواجه شده و بارها با تعریف خاص آن ها از عرفان، بر روی صحنه های نمایش کشورهای جهان، به اجرا درآمده است. در این مقاله، سعی بر آن است تا ضمن بررسی پیشینه ی منظومه ی منطق الطیر، به روش توصیفی تحلیلی، به مقایسه ی اقتباس نویسندگان خارجی که در راس آن ها ژانکلود کریر است و نویسندگان ایرانی از این اثر عرفانی بپردازیم و نقاط قوت و ضعف نمایشنامه های اقتباسی آن ها را بر اساس جنبه ها و ظرفیت های نمایشی این منظومه بررسی کنیم. نتایج تحقیق نشان می دهد اگرچه در ساحت ساختار، نوآوری و در هم شکستن قوانین ساختاری تآتر و بهره گیری از ساختار برشتی، که به روایت پردازی منطق الطیر بسیار نزدیک است، در تلفیق با ساختار ارسطویی توانسته است تآتر کریر را در مقایسه با اقتباس های وطنی، برجسته سازد، ولی از نظر مضمون و محتوا تفاوت بسیاری بین منطق الطیر و اقتباس های آن، به ویژه اقتباس کریر، وجود دارد که همین خلا، این اثر را شایسته ی توجه بیشتر و اقتباس های جدی تر و موثرتری ساخته است. اقتباس هایی که علاوه بر به کارگیری ساختارهای جدید نمایشی، بیانگر اندیشه های عطار و روح عرفان اسلامی اثر نیز باشد.

Analysis of Presentation Capabilities and Comparative Study of Domestic and Foreign Adaptations in Attar’s Manteq-o-Teyr

Attarrsquo s ManteqoTeyr (Conference of the Birds) is one of the few works which has found favor with the West in recent decades and, with their special definition of mysticism, has frequently been performed in drama scenes all over the world. In this article, while reviewing the origins of ManteqoTeyr, I will compare the adaptations of this mystical poem by authors from outside Iran, Especially JeanClaude Carriegrave re, with authors from inside of Iran, using descriptiveanalytic method. In comparing such adaptations, I will evaluate their strong and weak points based on presentation capabilities and aspects of this poem. The results indicate that by structure, innovation and deconstructing the structural rules of theater and its use of Brecht structure, very close to the narration of ManteqoTeyr, in collation with Aristotelian structure, this adaptation has been able to distinguish Carriegrave re theater from the domestic adaptations there are, though, many differences between ManteqoTeyr and its adaptations, especially Carriegrave re adaptation, in terms of theme and content. This same gap shows that this work deserves more attention and more serious and effective adaptations. Adaptations, which are indicative of Attarrsquo s thoughts and the Islamic mystical soul of the poem, while applying new theatrical structures as well.