بازتاب نمادین قربانی میترایی - اسطوره کشتن گاو نخستین- در هفت‌پیکر نظامی

راز آمیزترین و شگفت ترین ماجرای مهر، پیکار با گاو نخستین است. میترا با کشتن گاو ازلی و جـاری کردن خونش به شکوفایی و آفرینش ِ سودمند زمین کمک می کند. این اندیشۀ بنیادی آیین مهر بسیاری از مذاهب و فرهنگ ها را تحت تاثیر خود قرارداد. باور بـه قربانی برای رهایی از نیروهای شر و اهریمنی به منظور دستیابی به برکت درگذر زمـان به شکل های مختلف همراه همیشگی مردمان فلات ایران گردیده است؛ به همین منظور گـاهی انسانی مقدس یا حیوانی بلاگردان قوم می گردید تا با این قربانی گناهان، دردها و رنج های مردم ازبین برود. آنان با انجام این تدابیر و به کارگیری روش های آیینی _ نمایشی خواهان بازسازی زمان و مکان آفرینش کیهانی بودند تا خوشبختی و برکت بخشی حاصل از کشتن گاو نخستین را بار دیگر از آن زمین و مردمانش کنند، پس در یک سور همگانی با خوردن پاره هایی از گوشت نیرو، برکت و زاینـدگیِ گاو را به خود منتقل می کردند و به یک نوع وحدت دست می یافتند. این عمل قربانیِ شادی آور دست مایه ادبیات غنی فارسی گردید و نویسندگان و شاعران بسیاری تحت تاثیر آن به آفرینش ادبی پرداختند؛ از این میـان نظامی گنجوی در داستان هفت پیـکر به موضوع سنت قربـانی توجه ویژه ای نشان داده است. او با زبان قصه به شماری از آیین های مرتبط با قربانی ازجمله باززایی، آفرینش، باران خواهی، کسوف و جنگ اشاراتی کرده است و با به کارگیری آرایه هایی ادبی به ویژه تمثیل، تلمیح و ایهام روایتی نو و جذاب از این باورها و سنن آیینی ترسیم کرده است.

Iconic Reflection of Mithraic Sacrifice - Myth of Slaying the First Bull (Evagdât) - The Seven Beauties – Nizami

The most secret and most wonderful story of Mehr is the fight with the primitive cow. Mithra makes the earth to flourish and fertilize by killing the eternal cow and pouring its blood. This basic idea in Mehr religion influenced many cultures and cults. Belief in different forms of sacrifice to be immune from the evil forces and to find blessing has been pinned to the lives of residents of Iranian Plateau thorough the history. For this reason, some people or animal became the scapegoats for a tribe so that this sacrifice would diminish the sins, pains, and suffering of people. By these actions and other dramatic rituals, people aimed at reconstruction of time and place of cosmic creation so they could find the happiness and blessing once again by killing the primitive cow. So in a large feast, they all ate a piece of the beef to transfer her power, fertility, and blessing to themselves where they found a sort of unity. This happy sacrificing became one of the themes in Persian literature and was recreated in the works of many poets and writers. Among these, Nezami Ganjavi has paid especial attention to the ritual of sacrifice in his story quot Haft Peykarquot . By the language of tales, he points at a number of sacrificerelated rituals including regeneration, creation, rain prayer, eclipse, and war. He uses literary arrays such as allegory, allusion, and ambiguity to depict a new and interesting account of these beliefs and ritual traditions.