|
|
فضل تقدّم با کیست؟ صفیعلیشاه اصفهانی یا عمّان سامانی
|
|
|
|
|
نویسنده
|
امیریخراسانی احمد ,هدایتی فاطمه
|
منبع
|
متن شناسي ادب فارسي - 1392 - دوره : 49 - شماره : 2 - صفحه:1 -20
|
|
|
چکیده
|
مثنوی گنجینهالاسرار، اثر ماندگار عمّان سامانی یکی از شاهکارهای ادب عرفانی در حوزه ادبیات عاشورایی است. این مثنوی گرانسنگ، در بیش از 800 بیت و در بحر رمل مسدّس محذوف با نگاهی عرفانی به حوادث کربلا به رشته نظم کشیده شده است که در این زمینه از شهرت و اعتبار خاصّی برخوردار شده است. از طرفی دیگر، مثنوی زبدهالاسرار صفیعلیشاه اصفهانی نیز با همین درونمایه و در همین وزن در بیش از 4500 بیت، اندکی پیش از گنجینهالاسرار عمّان سامانی سروده شده است. با توجه به تقدّم زمانی سرایش زبدهالاسرار نسبت به گنجینهالاسرار و تقدّم ارزشمندی و ماندگاری گنجینهالاسرار بر همه آثار عرفانی عاشورایی خلق شده پیش و پس از خود؛ این مقاله کوشیده است تا با مقایسه نگاه عرفانی و اندیشه این دو شاعر هم روزگار به موضوع واحد، این نتیجه را اثبات نماید که عمّان سامانی در خلق اثر ماندگار و بینظیر خویش تحت تاثیر و تقلید زبدهالاسرار صفیعلیشاه بوده است و در بیان هر یک از شخصیت های عاشورایی، کلیّت مفهوم را از صفیعلیشاه وام گرفته و با زبانی تازهتر آن را پرورانده و در نهایت ایجاز و در قالب واژگانی که رنگ و بوی مرثیه دارند، آن را بازگفته است. همچنین این مقاله این نکته را با آوردن شواهد نشان میدهد که عمّان سامانی ضمن روایت هر شخصیّت، عیناً به نقل موضوع، بیت، یا اندیشههای عرفانی مطرح شده در زبدهالاسرار پرداخته از اشعار و اندیشه صفیعلیشاه، هم در لفظ و هم در معنی بهره فراوان جسته است.
|
کلیدواژه
|
گنجینهالاسرار ,زبدهالاسرار ,زبان عرفانی ,تاثیرپذیری ,صفیعلیشاه اصفهانی ,عمّان سامانی
|
آدرس
|
دانشگاه شهید باهنر کرمان, استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه باهنر کرمان, ایران, -, کارشناسی ارشد ادبیات مقاومت, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|