ملاحظاتی درباره منظومه شبرنگ‌نامه

شبرنگ‌نامه از سراینده‌ای ناشناس و یکی از منظومه‌های پهلوانی مهم پس از شاهنامه است. این اثر که گویا در سده ششم سروده شده است درباره کین‌ستانی شبرنگ، پور دیو سپید، از رستم و ایرانیان سخن می‌گوید. شبرنگ پس از اینکه درمی‌یابد رستم پدرش را کشته است، درپی کین‌خواهی از ایرانیان برمی‌آید. او ابتدا اولاد، فرمانروای مازندران، را می‌کشد و چون خود فرهمند نیست، مادرش مهیار بر تخت سلطنت مازندران می‌نشیند. سپس بنا‌بر فرمان مادر برای کین‌خواهی، روانه ایران می‌شود و پس از جنگ و گریزهای بسیار با ایرانیان شکست می‌خورد و به توران می‌گریزد. مادرش مهیار نیز پس از اسارت، زن بهرامِ گودرز می‌شود. ابوالفضل خطیبی و گابریله وان دن برگ این منظومه را به‌تازگی به‌شکلی عالمانه تصحیح کرده‌اند. این اثر دربردارنده بن‌مایه‌های نغزی در گستره ادب حماسی است. باوجود دقت نظر تصحیح‌کنندگان شبرنگ‌نامه، به نظر می‌رسد در ضبط و نویسش برخی از ابیات این منظومه، کاستی‌ها یا لغزش‌هایی راه یافته است. نگارنده این پژوهش می‌کوشد با دیدی انتقادی و با مراجعه به نسخه‌بدل‌ها و دیگر منابع مرتبط، نویسش‌های پیشنهادی سازوارتری را ارائه دهد. در پایان نیز به برخی از ابهام‌های این منظومه اشاره می‌شود.

An Observations on the Shabrangname

Shabrangname is one of the most important epic works from unknown poet after Shahnameh, which is probably written in the sixth century. It is about the revenge of Shabrang, the boy of white DIV, from the Rustam and Iranians. Shabrang, when he was informed of the death of his father by Rostam, is seeking revenge on Iranians. At first, he kills Owlad, the ruler of Mazandaran and since he is not selfsufficient, his mother Mahyar will sit on the throne of Mazandaran. Then, according to the order of the mother, he will go to Iran to retaliate, and after many wars and escapes, he will be defeated with Iranians, and will flee to Turan, and his mother, Mahyar, after being captured, will be the wife of Bahram Goodarz. This work, which AbolFazl Khatibi and Gabrielle van den Berg have recently corrected wisely, include interesting subjects in the epic literary range. Despite the careful consideration of the correctors, it seems that there are some shortcomings or omissions in the recording and writing of some of the verses in this work that the author has tried to offer a more precise recording of such distortions with a critical view, by referring to the version of the alternatives and other related resources. In the end, some of the vagueness of this work is also mentioned.