تحلیل تقابل دوگانه در داستان جمشید برپایه نظریه لوی استروس

تقابل دوگانه سازنده بنیادین داستان جمشید است و دو دوره سپاس و ناسپاسی را در این داستان مشخص می‌کند. در ژرف‌ساخت تقابل دوگانه این داستان، دو اصل مهم به نام «پر بهادادن به پیوند خویشاوندی» (ook) و «کم بهادادن به پیوند خویشاوندی» (uok) وجود دارد. اصل اول به همه رویدادها در دوره سپاس جمشید، مفهومی مثبت و اصل دوم به همه رویدادها در دوره ناسپاسی او، مفهومی منفی داده است. هر رویدادی در دیدگاه تقابل دوگانه لوی استروس، «اسطوره واج» خوانده می‌شود. در این مقاله داستان جمشید در بُعد هم‌زمانی در دو دوره متقابل و برپایه ook و uok، به چهل اسطوره واج تقسیم شده و در جدولی به نمایش درآمده است. این جدول بیانگر آن است که در داستان جمشید به‌طور آشکار دو نوع تقابل «دوگانه علت و معلولی» و «دوگانه تناقضی» وجود دارد. برپایه این دو نوع تقابل، معنای پایانی تک‌تک هر اسطوره واج و معنای کلی دوره‌های متقابل داستان جمشید بیان می‌شود. از تحلیل پایانی تقابل‌های دوگانه داستان این نتیجه به دست می‌آید که چون اسطوره واج‌های دوره ناسپاسی جمشید بیش از دوره سپاس او هستند، پایان داستان به نابودی او و خواری ایرانیان می‌انجامد. آنچه بیان شد چکیده‌‌ای از این پژوهش است که به‌طور گسترده با استفاده از نظریه «تقابل دوگانه لوی استروس» به چند پرسش اساسی درباره ساختار این داستان در شاهنامه پاسخ می‌دهد.

Analysis of Binary Oppositions in Jamshid's Story based on Levi Strauss’s Theory

‘Binary opposition’ is the fundamental basis of Jamshid’s story and characterizes the two periods of gratitude and ingratitude in Jamshid’s life. In the deep structure, there are two binary opposition principles called “overvaluation of kinship" (OOK) and “undervaluation of kinship" (UOK). The first principle has given a positive light to all events Jamshid’s gratitude and the second portrays all events of Jamshid’s ingratitude negatively. In the binary opposition view of LeviStrauss, each event is called “mythyme” and, in this article, all the story of Jamshid from the ‘synchronic’ point of view is divided into forty mythymes in two periods on the basis of OOK and UOK and is presented in a table. This categorization reveals that two sorts of overtly ‘binary opposition of cause and effect’ and ‘binary opposition of contradiction’ exist in Jamshid’s story that help to express the final meaning of each mythyme and general meaning of the story’s opposition periods. Ultimately, the final results, on the analysis of the story's binary opposition, show that the story ends with the destruction of Jamshid and humiliation of Iranians. This is because there are more mythymes in Jamshid's ingratitude period than in his gratitude period. What has been said is an abstract that the present article that presents in detail with Levi Strauss's binary opposition theory to answer some basic questions about the structure of this story in Shahnameh.