بررسی جنبه‌‌های پیوند سیاوش با آیین مهری

داستان سیاوش دربردارنده بن‌‌مایه‌‌هایی از اسطوره‌های کهن است و به همین سبب سیاوش، شخصیتی اسطوره‌‌ای آیینی به شمار می‌رود. برای بررسی جنبه‌‌های مختلف از داستان سیاوش، شناخت آیین‌‌های کهن بایسته است. این پژوهش به شیوۀ توصیفی تحلیلی، سیاوش را در متون کهن و شاهنامه بررسی می‌کند. در این مقاله، برخلاف نظریه‌های پژوهشگران پیشین، چنین دریافت شد که سیاوش دربردارنده نشانه‌‌هایی از آیین میترائیسم است. این نشانه‌‌ها از اشتراک‌های آیین مهر و زوران نیستند؛ بلکه از بخش‌های متمایزکنندۀ آنهاست؛ نشانه‌‌هایی که همگی گرداگرد محور اعتقاد به عمل و خرد قرار دارد. جنبه‌‌هایی از دین بر نقش فرد دین‌دار در جایگاه صاحب خرد و اختیار تاکید دارد و آن جنبه‌ها نیز سیاوش را در انجام دین‌‌یاری و میهن‌‌یاری که وظیفه‌های اصلی صاحب فرّه است، به‌خوبی نشان می‌‌دهد؛ همچنین او را به سبب فرّه‌‌اش به آیین مهری مرتبط می‌‌‌کند. از‌این‌روی برخی از ویژگی‌‌های سیاوش و رخدادهای اسطوره‌‌ای در پیرامون او، در باورهایی مانند فرّه‌‌باوری، آزمون گذر از آتش، اسب و تشتر، باید در اسطوره‌های کهن جستجو شود؛ همچنین سرچشمۀ پیمان‌‌‌‌داری، راست‌‌گویی، کمان‌‌داری و کین‌‌خواهی او را باید در باورهای مهرپرستان کاوید.