بررسی اسطوره‏ شناختی جایگاه ایزدبانوان در جهان فکری معنوی ایرانیان باستان

ایزدبانوان در زمره ایزدان تاثیرگذار و معنابخش در زندگی مردم روزگار باستان بوده‏اند. آن‏ها نه تنها در بیشتر تمدن‏های باستانی همچون یونان، بین‏النهرین و... مورد توجه بوده‏اند، بلکه به‏طور خاص، با اندیشه ایرانیان باستان ارتباط داشته‏اند؛ از این‏رو، درک جهان معنوی باستان بدون توجه به زنانگیِ آشکار این الهگان نارسا و ناقص خواهد بود. نگارندگان این پژوهش کوشیده‏اند با به‏کارگیری روش تحلیل محتوا با نظر به منابع تاریخی و اسطوره‏ای به بررسی دوره مادرسالاری و پرستش ایزدبانوان، جایگاه زن در اسطوره خلقت، و اسطوره‏های مادینه اهورایی بپردازند. به نظر می‏رسد که پرستش ایزدبانوان از نظر تاریخی و قوم‏شناسی همزمان با عصر مادرسالاری و یا مرکزیت گروه بر مدار مادر زن بوده است. همزمانی این دو در زمانی پیش‏تر و بسیار جلوتر از عصر پدرسالاری گواهی است بر اینکه ایزدان تاثیرگذار در گذشته مونث بوده‏اند، اما به مرور، در جریان تحولات اجتماعی و تحت تاثیر انتقال قدرت از زنان مادران به مردان پدران از نقش آن‏ها کاسته شده است و با عبور از عصر مادرسالاری، اهمیت معنوی و ایزدگونگی خود را نیز از دست دادند.