نگاهی به خاطره‌نویسی و مقایسه آن با زندگی‌نامه و سفرنامه

تحقیق و پژوهش درباره خاطره‌نویسی ‌و خاطره‌نگاشته‌ها، از نظر ویژگی‌های ادبی در این آثار، به معیارهای ادب شناختی در ادبیات تاریخی مربوط می‌شود.زبان و آرایه‌های ادبی در خاطره‌نگاشته‌ها، آنها را به سمت یک اثر ادبی سوق می‌دهد. ازسوی دیگر، خاطرات یکی از منابع کشف حقایق تاریخی است؛ یعنی ویژگی‌های ادبی و تاریخی را با هم دارد. از این رو، خاطره‌نویسی، گونه مستقلی از ادبیات تاریخی به‌شمار می‌آید که باعث تقویت و گسترش انواع ادبی در زبان فارسی شده است. رابطه زندگی‌نامه و خاطره‌نگاشته و همچنین رابطه سفرنامه و خاطره‌نگاشته، رابطه عموم و خصوص است. در ادبیات فارسی اگر نویسنده خاطرات و زندگی‌نامه‌ها ذوق ادبی داشته باشد، اثر او به صورت یک نوع ادبی مستقل درمی‌آید که شایسته توجه است، مانند کتاب شرح زندگی من اثر عبداللّه مستوفی. بیشتر خاطره‌نگاشته‌ها به زبانی ساده، روان و تا حدودی خودمانی و نزدیک به زبان محاوره نوشته شده‌اند. متاسفانه هیچ‌گونه قانون و معیار و چارچوب معینی برای نگارش خاطرات وجود ندارد و این مساله کار سنجش و ارزیابی آنها را مشکل کرده است.