تحلیل ساختار «آزمونِ» پهلوان بر مبنای نظریۀ اسطوره‏ آیین

نظریۀ اسطوره آیین، نظریه‌ای است مبتنی بر زمینۀ انسان‌شناختی که حیاتِ اسطوره را معطوف به وجود آیین می‌داند. مطابق برداشت این مکتب، هر اسطوره‎ای تفسیر یک مناسکِ مذهبی و روایت شفاهی یک آیین پنداشته می‎شود. این آیین‎ها در گذر زمان و با انتقال به متون حماسی، کارکرد تکرار ارزش‎های کهن‌الگویی را نمایندگی می‌کنند. ضرورت انجام این پژوهش بیان این نکته است: «آزمون» پهلوان که از نمونه‎های بارز بازنمایی و تکرار اساطیر است و راهی را برای بازگشت دوبارۀ بشر به زمان و مکان ازلی باز می‌کند؛ حجم بسیاری از حماسه‎های جهان را می‎سازد و پهلوان با شناخت اصل و منشا در آیین‎های رازآموزی، توانا می‎شود. پژوهش حاضر برپایۀ نظریة اسطوره آیین و با روش تحلیلی تطبیقی انجام شده است. تبلور آیینِ آزمودنِ پهلوان در منظومه‎های حماسی پس از اسلام، توجیه و گزارش یک آیین دینی است که چگونگی بنیان نهادن آن آیین را که در زمان دیرین توسط خدایان و پهلوانان معمول شده بود، بازگو می‏کند. بررسی نمونه‎های حماسی این آزمون افزون‎ بر آشکار کردن چند و چون برگزاری و گونه‎های مختلف آن، قابلیّت طبقه‎بندی آزمون‎ها را نیز فراهم می‎آورد.

the structure of the hero’s trial; an analysis based on the myth-ritual theory

the myth-ritual theory is based on the anthropological perspective and believes that the life of myth is related to the presence of religion. according to the theory, every myth is an interpretation of a religious ritual and an oral narration of a ritual. in the passage of time, rituals are transferred to epic texts and thus represent the function of repeating archetypal values. the findings of the present research show that &the hero’s trial&, which has been the subject of many epics in the world, is one of the clear examples of representation as well as repetition of myths; it opens a way for man to return to the eternal time and place; and it causes the hero to become strong by knowing &the rituals of learning of secrets&. the current research was done with analytical-comparative method and based on the myth-ritual theory. the presence of the ritual of &the hero’s trial& in persian epics (composed in the islamic period) refers to a religious ritual and tells how the ritual was established in ancient times by gods and heroes. examining some of the epics makes it possible to clarify how these trials were conducted and, in addition, it also provides the ability to classify them.