تحلیل شخصیت‌ها مفاهیم اساطیری و انواع آن در رمان سمفونی مردگان

به کار بردن عناصر و مضامین اسطوره‌ای کهن‌الگویی، یکی از مفاهیم و مولفه‌های موجود در رمان‌های فارسی است. در این مقاله کوشش شده است با رویکرد توصیفی تحلیلی، مولفه‌های اسطوره‌ای در رمان سمفونی مردگان اثر عباس معروفی بررسی‌ شود. کاربرد اسطوره در رمان حاضر ممکن است با قصد قبلی نویسنده و یا با توجّه به کهن‌الگوهای نخستین بشر، به ‌صورت غیرارادی در رمان آورده شده باشد که نشان‌گر آگاهی نویسنده از اسطوره‌ها و نمادهای ایران و جهان، فرهنگ دینی، ملی و قومی است. صرف نظر از درون‌مایۀ اصلی رمان که قتل و برادرکشی است و با اسطوره هابیل و قابیل پرورانده شده‌، معروفی برای درک رمان خود از اسطوره‌های مختلفی استفاده کرده است که آن‌ها را می‌توان به سه دستۀ اساطیر شاهنامه‌ای (سیاوش، ایرج، بیژن و منیژه و...)، حیوانات اساطیری (ققنوس، کلاغ، گرگ، پروانه، ماهی) و مفاهیم اسطوره‌ای (آفرینش، دوگانه‌نگری، پالایش، ماندالا، گیاه‌پیکری و...) تقسیم کرد. نظر به گسترده و وسیع بودن این مفاهیم، در این پژوهش، تنها به مفاهیمی که در پژوهش‌های دیگر، کمتر به آن‌ها پرداخته شده است، توجّه می‌شود.

The Analysis of Characters and Mythological Concepts in Symphony of the Dead

One of the components in Persian novels is the use of mythologicalarchetypal elements and themes. In the present article, by using a descriptiveanalytical method, an attempt has been made to study the mythological components in Symphony of the Dead of Abbas Maroufi. The author has deliberately used myths which indicates his awareness of the myths and symbols of Iran and the world, and religious, national and ethnic culture. The main theme of the novel is murder and fratricide, and is nurtured by the myth of Abel and Cain, but Maroufi has used various myths that can be divided into three categories: the myths of Shahnameh (Siyāvash, Iraj, Bijan and Manijeh etc.), mythical animals (phoenix, crow, wolf, butterfly, fish) and mythological concepts (creation, dualism, catharsis, mandala, plant animism, etc.). These concepts cover a very wide range of topics, so in the present article, only the concepts that have been less addressed in other studies are considered.