شیوۀ داستان‌پردازی در قرآن و تاثیر آن بر مثنوی؛ با تکیه بر آغاز و شیوه نقل داستان‌‌ها

قصّه‌های قرآن در شمار آن دسته از آثار روایی است که می‌توان از نظر ساختار و شیوه داستان‌پردازی به آن نگاه کرد؛ زیرا هنر قصّه‌گویی در قرآن همراه با شگردهای روایی شگرف، چنان زیبایی به آن بخشیده که از زوایای گوناگون قابل بررسی است. از سوی دیگر مثنوی مولوی نیز از آن دسته آثار روایی است که داستان های فراوانی را در خود جای داده است. از آنجا که شیوه داستان‌پردازی در هر اثر روایی نقش موثری در پیکربندی روایت ایفا می‌کند؛ بنابراین هدف از این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، مقایسه و تطبیق شیوه داستان‌پردازی قرآن و مثنوی است. بعد از واکاوی این دو اثر این نتیجه به دست آمد که شیوه داستان‌پردازی در قرآن از جمله شروع و شیوه نقل داستان‌ها و... از تنوع خاصی برخورداراست که مولوی از آن به‌ویژه در به کارگیری شیوه‌هایی چون براعت استهلال در شروع، شکست خط، سپیدخوانی و روایت‌گریزی در شیوه نقل داستان‌ها تاثیر چشمگیری پذیرفته است. نتیجه تحقیق بیانگر آن است که مولوی با دیدگاه الگومدار خود از شیوه داستان‌پردازی قصه‌های قرآن به صورت سرمشق‌های عالی در پروراندن قصه‌های مثنوی به فراوانی بهره برده است.

The Methods of Storytelling in Qur’an and Their Influence on Masnavi Manavi: Prologues and the Methods of Narrative

The stories of Qur’an are among the narrative works that can be looked at in terms of structure and method of storytelling; because the art of storytelling in Qur’an, along with the interesting narrative techniques, has given it such beauty that it can be examined from various angles. On the other hand, Rumi’s Masnavi Manavi is one of those narrative works that contains many stories. Since the style of storytelling in any narrative work plays an effective role in configuring the narrative, the purpose of the present research is to compare the methods of storytelling of Quran and Masnavi Manavi with descriptiveanalytical method. After examining the two books, it is concluded that the methods of storytelling in Qur’an, including the beginning of stories and narrating them, has a special variety and Rumi has been significantly influenced by these methods, especially methods such as diorthosis praecedens, breaking storyline, reading empty spaces and denarration in narrating stories.  The results of the research indicate that Rumi has used the method of storytelling of Quranic tales, as the excellent examples, to cultivate stories of Masnavi Manavi.