چهره سیستان در آینه باورها و اساطیر زرتشتی

در متون دینی ایران باستان و به ویژه در ادبیات زرتشتی، دیار سیستان اهمیت شایانی یافته و بارها از این منطقه و مکان‌های اساطیری، تاریخی، جغرافیایی و یا افراد مرتبط با آن سخن به میان رفته است. با عنایت به اهمیت این موضوع و نبود پژوهشی جامع در این باره، در مقاله حاضر با روشی توصیفی تحلیلی، رد پاهای دینی و اساطیری سرزمین سیستان در دین زرتشتی بررسی می‌شود. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می‌دهد که این خطّه با سکاها و کیانیان در ارتباط بوده و از آنجا که زادگاه پیام‌آور دین زرتشتی است، مهد گسترش و تبلیغ این دین و محل ظهور منجیان پایان جهان نیز بوده است؛ همچنین به دلیل جای‌دادن چندین آتشکده، دریا، رود و کوه مقدس در خود، به عنوان سرزمین ظهور منجیان موعود در این دین، از جایگاه والایی برخوردار است. یادکرد فراوان و گوناگون سیستان در متون زرتشتی، می‌تواند بازتاب سیمای دینی و اساطیری این سرزمین در این دین باستانی باشد.

the image of sistan in the zoroastrian beliefs and myths

in the religious texts of ancient iran and especially in the zoroastrian ones, the land of sistan is of great importance so that its mythical, historical, geographical places and people related to it have been frequently cited. given the importance of the issue and due to the lack of comprehensive research in this area, by using analyticaldescriptive method, the present article attempts to examine the religious and mythological issues related to the land of sistan covered in zoroastrian texts. the results of the study show that the scythians and the kayanians were associated with this region. also, since it is the birthplace of zoroaster, it was the place of the spread and propagation of zoroastrianism and the emergence of the eschatological saviors. in addition, in these texts, several holy mountains, holy fire temples, holy seas and holy rivers in sistan are mentioned that show its privileged position in zoroastrian religion. the frequent mention of sistan in zoroastrian texts can be a reflection of its religious and mythological image in this ancient religion.