بازشناخت جایگاه خیال در معماری با تکیه بر مثنوی معنوی

ادراک خیالی یکی از مراتب ادراکی محسوب می‌شود که هنرمندان با تکیه بر آن به خلق و آفرینش آثار هنری می‌پردازند؛ در واقع، خیال مرتبط با حواسی دانسته شده که به هنرمند، در جریان خلاقیت هنری، بُعدی ذهنی می‌بخشید. پژوهش حاضر برآن‌است تا با روش توصیفی تحلیلی و تکیه بر آراء اندیشمندان در زمینه ادراک خیالی و به ‌خصوص با بهره‌گیری از اندیشه مولوی در مثنوی معنوی به شناخت ابعاد گوناگون خیال و نقش آن در خلق آثار معماری بپردازد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که کشف صورت‌های خیالی و تخیل صورت نهایی آثار، لازمه تحقق فعل خارجی آن‌ها می‌باشد. در این‌میان معماری دارای ذاتی هنری بوده، لذا بر تصور و تخیل معمار متکی است و از عمق ذهنیات وی برمی‌آید. معماران در مراحل مختلف روند طراحی از جمله خلق دست‌نگاره‌های خیالی، با بهره‌مندی از پرواز ذهن و رهایی فکری در عالم خیال، کیفیت آثار معماری را بررسی می‌کنند و بستر شکل‌گیری ماهیت کالبدی طرح را فراهم می‌نمایند.

Recognizing the Position of Imagination in Architecture Based on Masnavi Manavi

Imaginary perception is one of the perceptual stages that artists rely on it to create works of art. Moreover, imagination helps the artist to realize his ideas and acts as interface between apparent senses and reason. By using descriptiveanalytical method and relying on the thoughts of Jalāl adDīn Rūmī in Masnavi Manavi, the present study attempts to study the various dimensions of imagination and its role in the creation of architectural works. The results indicate that the recognition of the imaginary forms and the imagination of the final form of the works of art are necessary for the analysis of their external effects. An architectural work, as a work of art, relies on the imagination of the architect and comes from the depths of his/her mind. At various stages of the design process including the creation of designs, architect travels in the world of imagination, examines the quality of architectural works and provides the basis for the formation of the physical nature of the design.