تحلیل اسطوره‌ای بینامتنی رمان حیرانی براساس نظریه آلوده‌انگاری ژولیا کریستوا

ژولیا کریستوا با طرح نظریه بینامتنیت و با تکیه بر مباحث زبان‌شناسی و روان‌کاوی، رویکردهای نوینی برای تحلیل متون ارائه داده است. براساس نظریه «آلوده‌انگاری» که برآمده از دیدگاه‌های پساساختارگرایانه کریستواست، آفرینش‌گر ادبی به مثابه فاعل سخنگوی از خلال زبان نشانه‌ای از آلودگی‌های پیرامون خود برائت می‌جوید و به منظور تطهیر خود و جامعه پیرامونش، راه‌حل‌هایی ارائه می‌دهد از جمله پناه بردن به عالم اساطیر و کهن‌الگوها. در این جستار، کنش‌های شخصیت‌های رمان حیرانی اثر محمدعلی سجادی بر مبنای نظریه آلوده‌انگاری که خود تلفیقی است از نظریات روان‌کاوی و نشانه‌شناسی، برای رهایی از پدیده‌های آلوده مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است و نتیجه این بررسی نشان می‌دهد که نویسنده در راستای رهایی از آلودگی‌های فردی و اجتماعی به کهن‌الگوی آب، آنیما، جاودانگی، کوه و عدد هفت و همچنین شخصیت‌های اسطوره‌ای نظیر سیاوش و بهرام، مهر و گاو مقدّس و غیره نظر داشته است. از این حیث، این رمان از روابط اسطوره‌ای بینامتنی به‌ویژه با شاهنامه و داستان سیاوش برخوردار است.

MythicalIntertextual Analysis of Heyrani; Based on Julia Kristeva’s Theory of Abjection

Julia Kristeva has developed new approaches to analyzing texts by focusing on the theory of intertextuality and based on linguistics and psychology. According to the theory of abjection, derived from the poststructuralist ideas of Kristeva, literary creator, as a spokesperson, becomes estranged from abjects and offers solutions, including taking refuge in myths andarchetypes, to purify himself/herself and his/her community. In the present article, Heirani (Astonishment), a novel by Mohammd Ail Sajjadi, is analyzed based on the theory of abjection. The results show that the author has considered the archetypes, like water, anima, immortality, mountain and the number of seven as well as the mythical characters such as Siavash, Bahrām, Mehr and the sacred cow in order to get rid of individual and social abjects. In this regard, the novel has a mysticalintertextual relationship with the Shāhnāmeh and the story of Siavash.