رازداری در علوم پزشکی

رازداری یکی از ارکان اجتناب‌ناپذیر تاریخچه ی روابط پزشک و بیمار است. درک نادرست از این اصل نه تنها می تواند به قداست حرفه ی پزشکی آسیب بزند، بلکه بر کیفیت رابطه ی درمانی و در سطحی وسیع تر، بر سلامت عموم جامعه نیز تاثیر گذار باشد. زیر‌بنای این تاثیر گذاری نیز آسیبی است که به حس اطمینان و اعتماد بیماران وارد می شود. مکاتب فلسفی غرب اساساً موافق مطلوبیت اصل رازداری هستند. چنان‌که آموزه های اسلام نیز توصیه های عام و بعضاً خاصی در باب اهمیت رازداری و کتمان اسرار از افراد ناشایست دارد. در مجموع، علی رغم اجماعی که در خصوص اهمیت اصل رازداری وجود دارد، برخی اصرار بر آن را در هر شرایطی مجاز نمی دانند. در این مقاله تلاش شده است تا ضمن معرفی نقش و اهمیت رازداری در حرفه ی پزشکی، دلایل مطلق‌گرایان و نسبی گرایان در باب رازداری مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.مطلق گرایان معتقدند که مطلوبیت ذاتی رازداری در مواردی که اجرای این اصل نتیجه‌ی مطلوبی ندارد تخصیص نمی خورد؛ بلکه اشتباه افراد در انتخاب نکردن اصلی که در آن شرایط نسبت به اصل رازداری اولویت بالاتری داشته است، این تخصیص ظاهری را القا می کند. به‌علاوه، بسیاری از مطلق گرایان باور دارند که شکستن این اصل در عمل نیز به‌دلیل عوارض بلندمدت، مهم و غالباً نهفته و پنهان، مجاز نیست. عدم یا تاخیر در مراجعه به پزشک، پرهیز یا خودداری بیمار از ارایه ی اطلاعات ضروری بعضی از مهم‌ترین این عوارض هستند. در کل، با عنایت به تایید شواهد تجربی و عقلی، پایبندی به اطلاق در رازداری، پسندیده تر می-نماید. اما بر خلاف مطلق‌گرایان، قایلین به نسبی بودن رازداری، در موارد خاصی، پایداری بر اصل رازداری را جایز نشمرده و آن موارد را از این اصل استثنا می کنند. از مهم ترین دلایل به اشتباه افتادن افراد در گرایش به رازداری نسبی، می توان به مواردی هم‌چون تعجیل در حصول نتیجه ی دلخواه، ضعف در مهارت های ارتباطی، ناآگاهی از عواقب و خودرایی اشاره کرد.