بررسی انتقادی جنبه‌های اخلاقی سامانه‌ی پرونده‌ی الکترونیک سلامت در ایران

سامانه‌ی سپاس، یک پرونده‌ی الکترونیک سلامت است که اطلاعات مرتبط با سلامت افراد را در قالب الکترونیکی ذخیره می‌کند. سامانه‌ی سپاس، مرکز جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات سلامت بیماران سرپایی و بستری است. این سامانه، اطلاعات افراد مانند نام کامل، وضعیت تاهل، جنسیت، تاریخ پذیرش، سطح تحصیلات، شغل، نوع پذیرش و سایر داده‌های پزشکی مرتبط با آنان را به‌دقت ذخیره می‌کند. از ارزش‌های محوری و الزامات اخلاقی سامانه‌ی سپاس می‌توان به صیانت از حقوق شهروندی، احترام به افراد، رعایت عدالت و انصاف، شفافیت و جلب مشارکت و پاسخ‌گویی اشاره کرد. در مطالعه‌ی حاضر، برای ارزیابی برنامه‌ی سپاس، از یک مدل پیشنهادی سازمان جهانی بهداشت برای ارزیابی اخلاقی استفاده ‌شد. این مدل بر اصول اخلاقی اساسی، مانند سلامت و رفاه انسانی، احترام به افراد و جوامع، عدالت و انصاف تاکید دارد. از نظر سلامت و رفاه انسانی، سامانه‌ی سپاس می‌تواند از مداخلات تکراری و بیهوده جلوگیری کند و به پزشکان امکان دسترسی سریع به سابقه‌ی دقیق بیمار را بدهد. از نظر احترام به افراد و جوامع، سامانه حفظ محرمانیت اطلاعات را تضمین می‌کند. از نظر عدالت و انصاف، سامانه می‌تواند دسترسی به خدمات سلامت را برای مناطق محروم و دورافتاده بهبود بخشد؛ به‌علاوه، این سامانه از نظر اخلاقی، اصولی مانند حفظ همبستگی، شفافیت، مشارکت و پاسخ‌گویی را رعایت می‌کند؛ لذا مطالعه‌ی‌حاضر با بررسی نقادانه‌ی ابعاد اخلاقی سامانه‌ی پرونده‌ی الکترونیکی سلامت، پیشنهادهای ارزشمندی را به سیاست‌گذاران، کارکنان سلامت و سازمان‌های نظارتی ارائه می‌دهد تا از عملکرد اخلاقی و کارآمدِ سیستم‌های پرونده‌های الکترونیک سلامت در ایران اطمینان حاصل کنند.

a critical review of the ethical aspects of the electronic health record system (spas in iran)

the electronic health record system (spas in iran) records information related to the health of individuals in an electronic format. it is the center for collecting health information and data on outpatients and inpatients. this system records information such as the patient’s full name, marital status, gender, date of admission, level of education, occupation, type of admission, and other relevant medical data. the core values and ethical requirements of spas include safeguarding citizens’ rights, respecting individuals, observing justice and fairness, transparency, encouraging participation, and accountability. in this study, the ethical aspects of spas were evaluated using the model proposed by the world health organization (who) for ethical evaluation. this model emphasizes fundamental ethical principles such as human well-being and health, respecting individuals and communities, justice, and fairness. concerning human well-being and health, spas can prevent unnecessary and redundant interventions and provide physicians with quick access to an accurate patient history. furthermore, the system ensures the confidentiality of information, which is essential to respect individuals and communities. regarding justice and fairness, the system can improve access to health services for disadvantaged and remote areas. moreover, spas adheres to procedural ethical principles such as solidarity, transparency, participation, and accountability. therefore, by critically examining the ethical dimensions of the electronic health record system (spas), the findings of the present study provide valuable insights for policymakers, health professionals, and regulatory organizations to ensure the ethical and efficient performance of electronic health record systems in iran.