بررسی تاریخ شکل‌گیری و تحول دارالمجانین (تیمارستان) تهران در دوره‌ی قاجار و پهلوی

 مقاله‌ی حاضر به بررسی تاریخ شکل‌گیری و تحولات دارالمجانین تهران در دوره‌ی قاجار و پهلوی پرداخته است و به این دلیل که به تاسیس یکی از موسسات درمانی و عوامل موثر در تغییر و تحولات آن مربوط می‌شود، در مطالعات تاریخ پزشکی، بسیار اهمیت دارد. پرداختن به فرایند توسعه‌ی دارالمجانین (تیمارستان) و طرح دادخواست‌های مردم، اهمیت این مقاله را از جنبه‌ی تاریخ اجتماعی نشان می‌دهد. این پژوهش با رویکرد توصیفی‌تحلیلی و مستند به اسناد آرشیوی منتشرنشده نگاشته شده است. خوانش اسنادی تاریخ جنون، بیان‌کننده‌ی روایت‌های ناگفته‌ای از زندگی مجانین (دیوانگان) و باورهای رایج درباره‌ی آن‌هاست. باورهایی که نحوه‌ی رفتار با مجانین را در مراکز نگهداری آن‌ها نشان می‌دهد. یافته‌ها نشان داد، در این دوره وضعیت رسیدگی به مجانین بهتر شده؛ اما به دلیل کمبود امکانات و افزایش تعداد بیماران، مشکلات همچنان ادامه داشته است. نگرش مسئولان به دیوانگان، نگاهی مراقبتی بوده است تا شهروندان از مخاطرات حضور مجانین و تردد آن‌ها در جامعه ایمن باشند.

a historical investigation of the establishment and evolution of tehran’s insane asylum (dar al-majanin) during the qajar and pahlavi eras

this study examined the history of the establishment and evolution of tehran’s insane asylum during the qajar and pahlavi periods. the significance of this study in medical history lies in its exploration of the founding of one of iran’s earliest medical institutions and the factors that influenced its subsequent transformations. given its focus on the development of insane asylum (dar al-majanin) and the public’s appeals for its improvement, this study offers valuable insights into the social history of the period. employing a descriptive-analytical approach and relying on unpublished archival documents, this study presented a narrative of the history of madness that shed light on the untold stories of the mentally ill (majanin) and prevailing societal beliefs about them. these beliefs profoundly influenced the treatment of patients within these institutions. the findings revealed that while the care provided to the mentally ill improved during this period, ongoing challenges persisted due to limited resources and a growing patient population. the prevailing attitude of officials toward the mentally ill was primarily one of containment, aimed at protecting the public from perceived threats.