نقدی بر افزایش ظرفیت‌های رشته‌های علوم پزشکی

یکی از وظایف دولت ها آموزش و فراهم نمودن نیروی متخصص به منظور ارائه خدمات سلامت باکیفیت به افراد جامعه است. در طول چهار دهه اخیر، به فراخور افزایش یا کاهش نیاز جامعه، یکی از سیاست های افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو یا تلاش برای ارتقای کیفیت آموزش های ارائه شده در اولویت کاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار گرفته است. با توجه به تصویب و اجرای طرح اصلاح نظام آموزش پزشکی از طریق افزایش ظرفیت دانشجویان علوم پزشکی و وجود نظرات موافق و مخالف بسیار در این خصوص، در این مقاله جنبه های مختلف افزایش ظرفیت ها شامل عرضه نیروی کار در پاسخ به نیاز جامعه و چالش های تضمین کیفیت آموزش مورد بحث قرار گرفته است. بررسی مطالعات موجود نشان می دهد موضوع افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان به منظور تامین نیروی کار متخصص حوزه علوم پزشکی که مورد مداقه طرافداران این طرح است مساله ای چندوجهی است که نیاز به مطالعات جامع ترکیبی و در نظر گرفتن همه عوامل تاثیرگذار بر آن مانند گرایش بسیار پزشکان، پرستاران و سایر حرف سلامت به مهاجرت، عدم ماندگاری در مناطق کمتر برخوردار، مشکلات اقتصادی و سایر عوامل دارد. علاوه بر این، افزایش ظرفیت ها نیازمند تامین زیرساخت های لازم برای آموزش، برنامه ریزی برای ارائه آموزش باکیفیت و پایش نظام آموزشی و فراگیران از نظر دستیابی به توانمندی های مورد نظر است. در صورت عدم توجه به تامین کیفیت آموزش در هر سه بعد درونداد، فرایند و برونداد، افزایش ظرفیت ها در نهایت منجر به در معرض خطر قرار گرفتن ایمنی و سلامت بیماران خواهد شد.

a critique on increasing the numbers of medical sciences trainees

one of the duties of the government is to train and provide the expert workforce to provide quality health services to society. during the last four decades, the ministry of health and medical education has prioritized one of the policies to increase the number of medical science students or to improve the quality of education based on the needs of society. following the approval and initiation of the policy to expand the number of medical sciences students and considering its proponents and opponents, in this article, various aspects of increasing students include the supply of workforce in response to the demands of society and the challenges of ensuring the quality of education has been discussed. previous studies show this is a multifaceted issue that requires comprehensive mixed-method studies taking into account all the influencing factors such as the high tendency of health workers to immigrate, low retention in less privileged areas, economic problems and other factors. in addition, expanding the numbers requires infrastructure, concise planning to provide high-quality education, and monitoring of the educational system and learners in terms of achieving the desired competencies. in case of not paying attention to ensuring the quality of education in all three dimensions of input, process and output, the increase of numbers will ultimately be counterproductive and will lead to jeopardizing the safety and health of patients.