بررسی شیوع بیماری آبله و روند آبله‌کوبی در فارس در دوره‌ی پهلوی اول

یکی از بیماری های عفونی که در عصر پهلوی اول (1304تا1320ش)، در استان فارس، شیوعی گسترده داشت، بیماری آبله بود. این بیماری در اوایل سلسله ی پهلوی در شهرهای استان فارس شیوع یافت و اپیدمی آن در سال 1318ش به اوج رسید. برای کنترل بیماری، اقداماتی مهم، ازجمله آبله کوبی انجام شد. آبله کوب ها با ایجاد پست های ثابت و سیار و با روش استفاده از تزریق مایع آبله ی بدن فرد بیمار یا مایع آبله ی حیوانی به مبتلایان، سعی در کنترل بیماری داشتند. علی رغم تلاش های اداره های محلی در امر آبله کوبی، موانع و مشکلاتی متعدد، برای کاهش و ریشه کن کردن بیماری وجود داشت. این پژوهش درصدد است با تکیه بر اسناد منتشرنشده در سازمان اسناد و کتابخانه ی ملی ایران و نیز آرشیو روزنامه های محلی و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به بررسی شیوع بیماری آبله در فارس و روند آبله کوبی برای مقابله با آن، در دوره ی پهلوی اول بپردازد. یافته های پژوهش نشان داد، علی رغم همه گیری گسترده ی آبله و مرگ ومیر فراوان در فارس، در دوره ی پهلوی اول، روند آبله کوبی به شکلی مطلوب پیش رفت و دولت موفق شد با استفاده از امکانات موجود و روش های رایج، به کنترل این بیماری در مناطق مختلف فارس بسیار کمک کند.

prevalence of smallpox and the trend of smallpox inoculation in fars in the first pahlavi period

one of the infectious diseases that was widespread in fars province during the first pahlavi era (1925-1941) was smallpox. this disease spread in the early days of the pahlavi dynasty in the cities of fars province and its epidemic reached its peak in 1318 ad. important measures were taken to control the disease, including smallpox inoculation. the smallpox inoculators tried to control the disease by creating fixed and mobile posts and by injecting the patient with smallpox fluid or animal smallpox fluid. despite the efforts of local authorities in the field of smallpox, there were several obstacles and problems to reduce and eradicate the disease. this study intends to study the prevalence of smallpox in fars and the trend of smallpox to deal with it in the first pahlavi period by relying on unpublished documents in the documents organization and the national library of iran as well as the archives of local newspapers and using a descriptive-analytical method. findings showed that despite the widespread epidemic of smallpox in fars in the first pahlavi period and the high mortality rate, the trend of smallpox inoculation progressed well and the government succeeded in using existing facilities and common methods to help control the disease in the regions of fars.