الزامات اخلاقی و حقوقی جبران زیان‌ ناشی از آزار جنسی

در وهله‌ی نخست تعریفی که از آزار جنسی به ذهن متبادر می‌شود، رفتاری توام با قهر و غلبه است؛ اما آیا آزار جنسی تنها به این نوع از رفتار منحصر می‌شود؟ به نظر می‌رسد آزار جنسی را باید شامل طیفی گسترده‌ از رفتارها بدانیم: طیفی که در یک سر آن تجاوز به عنف (بند ت ماده‌ی 224 قانون مجازات اسلامی) و در سر دیگر آن، استفاده از واژگان توهین‌آمیز (ماده‌ی 619 بخش تعزیرات) و توام با مضمون جنسی قرار دارد؛ رفتار‌ها یا گفتارهایی که در آن‌ها، شخص به سبب جنسیتش، مورد آزار قرار می‌گیرد. این تعبیر، با روح حقوق مسئولیت مدنی و هدف آن که حمایت از حقوق زیان‌دیدگان است، سازگارتر است؛ به‌علاوه، نظام حقوقی ما را با حرکت سایر نظام‌های حقوقی نیز هماهنگ‌تر می‌کند. همچنین، هرچند آزار جنسی اغلب با نارضایتی بزه‌دیده و با قهر و غلبه صورت می‌پذیرد، گاه علی‌رغم اعلام رضایت شخص، چون رضایت به دلیل اکراه، غرور یا اضطرار معیوب بوده، در حکم عدم رضایت در نظر گرفته می‌شود. شخص بر اثر آزار جنسی، متحمل زیان‌های مادی و معنوی می‌شود که بنا بر اصل لاضرر باید جبران گردد. ​در خصوص زیان مادی در نظام حقوقی ما، افزون بر دیه، دو ابزار دیگر یعنی ارش‌البکاره در صورت ازبین‌رفتن بکارت و مهرالمثل به‌عنوان عوض تمتع مرد وجود دارد. زیان معنوی نیز به موجب مواد 1 و 9 قانون مسئولیت مدنی و نیز، ​ماده‌ی 14 قانون آیین دادرسی کیفری، مطالبه‌کردنی خواهد بود. از آن‌جایی که شناخت بعد حقوقی این موضوع می‌تواند تا حد زیادی به پاسداشت اخلاق در این عرصه نیز منجر شود، در این مقاله افزون بر تعریف آزار جنسی، زیان‌های ناشی از آن و شیوه‌های جبران خسارت نیز در حقوق ایران بررسی می‌شود.

Ethical and Legal Requirements of Compensating Damages Resulted From Sexual Harassment

The first definition of sexual harassment which comes to mind is a behavior with force and violence. But is sexual harassment restricted to these behaviors? Apparently, sexual harassment comprises of a wide range; a range with rape on its one side (article 224 of the Criminal Code) and using offensive words (article 619 of the Ta rsquo;zirat part of the Criminal Code) containing sexual concept on the other. The conduct and talk which causes harm to someone just because of his/her sex. This concept is consistent with the spirit and purpose of the tort law which is for protection of victims. Moreover, this concept makes our legal system in line with other legal systems rsquo; movement. However, Sexual harassment usually happens without the consent of the victim and by the use of force. But sometimes despite the consent of the victim, this consent is considered null and void since it is the result of duress, fraud, or pressure. Sexual harassment causes different types of damages such as physical or mental which have to be compensated in accordance with the ldquo;no harm rdquo; principle. In our legal system, blood money and the sum of money which is paid for the loss of virginity and the criminal relish are considered as different kinds of compensation. Also, mental and moral damage is awarded according to article 1 and 9 of the Iranian Civil Liability Code, and 14 of Iranian Criminal Procedure Code. Knowing legal aspects of this issue leads to respecting of moral aspects. Additionally, in this article, the sexual harassment as well as its related damages and compensations under Iranian law are investigated.